Ψυχαναγκαστική Διαταραχή

Τι είναι η Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

• Aγχώδης διαταραχή στην οποία το άτομο βιώνει είτε ψυχαναγκασμούς είτε καταναγκασμούς που μπορούν να του προκαλέσουν άγχος
• Oι ψυχαναγκασμοί είναι έμμονες ιδέες ή σκέψεις ή εικόνες ή αισθήσεις που προκαλούν στο άτομο έντονο άγχος και δυσφορία
• Οι καταναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και πράξεις (μέτρηση, πλύσιμο χεριών , τακτοποίηση , έλεγχος) που εκτελούνται σε μια προσπάθεια μείωσης του άγχους
• Οι ιδεοληψίες αναφέρονται στις επίμονες και επαναλαμβανόμενες ιδέες, παρορμήσεις ή εικόνες που βιώνονται από το άτομο ως παρείσακτες ή και απρόσφορες και του δημιουργούν έντονο άγχος ή δυσαρέσκεια.
• Η ψυχαναγκαστική διαταραχή προσβάλλει περίπου το 2,3% των ενηλίκων και περίπου εξίσου άνδρες και γυναίκες

Τι προκαλεί την Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

• Γενετικοί παράγοντες: Οι συγγενείς ασθενών με ψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν τριπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν και αυτοί τη διαταραχή αυτή
• Νευροβιολογικοί παράγοντες: Υπάρχει διαταραχή του σεροτονινεργικού συστήματος και επίσης τα βασικά γάγγλια συμμετέχουν στην παθογένεια της νόσου
• Ψυχοκοινωνικοί παγάγοντες
• Συμπεριφορικοί παράγοντες

Ποιά είναι τα συμπτώματα της Ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής;

Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή συνδέεται με κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Γνωστικές Αντιδράσεις: 
  • Oι ψυχαναγκασμοί είναι έμμονες ιδέες ή σκέψεις ή εικόνες ή αισθήσεις που προκαλούν στο άτομο έντονο άγχος και δυσφορία και μπορεί να εκδηλώσει ψυχαναγκασμό σχεδόν για οτιδήποτε
  • Οι ιδεοληψίες αναφέρονται στις επίμονες και επαναλαμβανόμενες ιδέες, παρορμήσεις ή εικόνες που βιώνονται από το άτομο ως παρείσακτες ή και απρόσφορες και του δημιουργούν έντονο άγχος ή δυσαρέσκεια
  • Τα περισσότερα άτομα με ψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν επίγνωση ότι οι ιδεοληψίες τους δεν αντικατοπτρίζουν πραγματικούς κινδύνους
• Συναισθηματικές Αντιδράσεις: έντονο άγχος, ανησυχία, φόβο μη γίνει στόχος χλευασμών και περιφρόνησης, περίπου το ένα τρίτο των ανθρώπων με ψυχαναγκαστική διαταραχή έχουν κατάθλιψη την εποχή που γίνεται η διάγνωση της διαταραχής (2/3 αυτών παθαίνουν κατάθλιψη κάποια χρονική στιγμή)
• Συμπεριφορικές Αντιδράσεις: 
  • Οι καταναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και πράξεις (μέτρηση, πλύσιμο χεριών , τακτοποίηση , έλεγχος) που εκτελούνται σε μια προσπάθεια μείωσης του άγχους και είναι ορατές. Συχνά εκτελεί τις τελετουργίες κρυφά, ακόμα κι όταν αυτό απαιτεί αρκετές ώρες καθημερινά- έκπτωση της καθημερινής λειουργικότητας του ατόμου.
  • Άλλες τελετουργίες είναι διανοητικές (π.χ. το επανειλημμένο μέτρημα ή διάφορες δηλώσεις που σκοπό έχουν να ελαττώσουν τον κίνδυνο)
• Σωματικές Αντιδράσεις: μέσω των καταναγκασμών το άτομο κακοποιεί το σώμα του, δυσκολία στον ύπνο, σωματικός πόνος, αντίδραση φόβου στο παραμικρό, ταχυπαλμία, αυξημένη αρτηριακή πίεση, γαστρεντερικές διαταραχές, αλλαγές στην όρεξη και στη σεξουαλική επιθυμία, πιθανή σύνδεση με κρίσεις πανικού

Πώς αντιμετωπίζεται η Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

• Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία βοηθάει τα ατόμα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (περίπου το 70%)
• Η θεραπεία έκθεσης βοηθά τα άτομα με ψυχαναγκαστική διαταραχή (σε αυτό τον τύπο θεραπείας, το άτομο εκτίθεται στις καταστάσεις ή στα πρόσωπα που πυροδοτούν τις τελετουργικές πράξεις του και το δυσάρεστο συναίσθημα είτε άμεσα είτε στην φαντασία του
• Την ίδια στιγμή το άτομο ενθαρρύνεται να αποφύγει να απαντήσει με τον συνηθισμένο τρόπο (εκτέλεση του ψυχαναγκασμού) που συνδέεται με την ιδεοληψία
• Βοήθεια τόσο από τον θεραπευτή του όσο και από άλλα άτομα του συγγενικού συνήθως περιβάλλοντος
• Η ανησυχία του ατόμου θα μειώνεται σταδιακά, εάν καταφέρει να μην κάνει την τελετουργία όταν εκτίθεται επανειλημμένα στο ερέθισμα που την προκαλεί και θα μπορέσει να κατανικήσει την τάση που νιώθει για να εκετελέσει τον ψυχαναγκασμό