Κοινωνική Φοβία

Τι είναι η Κοινωνική Φοβία;

• Η Κοινωνική Φοβία είναι μια αγχώδης διαταραχή και είναι από τα πιο διαδεδομένα ψυχολογικά προβλήματα (συχνότερη στις γυναίκες- πιο συχνά οι άνδρες ζητούν βοήθεια)
• Εμφανίζεται από 5 έως 13 χρονών ή στην εφηβική ηλικία, ωστόσο αρκετές φορές εμφανίζεται και μετά τα 25 χρόνια
• Έντονο άγχος και φόβος ότι το άτομο θα γίνει το αντικείμενο παρατήρησης και κριτικής  από  τους γύρω του (ότι, δηλαδή, το παρατηρούν και το σχολιάζουν με αρνητικά λόγια για την παρουσία και τις πράξεις του)
• Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην ντροπαλότητα (το άτομο δε νιώθει άνετα ανάμεσα σε πολύ κόσμο, δεν αποφεύγει μια κοινωνική κατάσταση) και την κοινωνική φοβία (το άτομο νιώθει έντονο άγχος και σωματικά συμπτώματα, αποφυγή κοινωνικής κατάστασης) σε μια ανάλογη περίσταση
• Υπάρχουν 2 κατηγορίες κοινωνικής φοβίας: α. Ειδική κοινωνική φοβία (το άτομο φοβάται να προβεί σε συγκεκριμένες δραστηριότητες όταν τον παρατηρούν άλλα πρόσωπα π.χ. παρουσίαση εργασίας, να τρώει μπροστά σε άλλους) β. Γενικευμένη κοινωνική φοβία (το άτομο φοβάται την κριτική από τρίτους σε μια πληθώρα καταστάσεων της καθημερινότητάς του)

Τι προκαλεί την Κοινωνική Φοβία;

• Επιρροή του περιβάλλοντος στη γένεση της κοινωνικής φοβίας: Μέσω της διαδικασίας μάθησης (παρατήρησης) από ένα πρότυπο όπως είναι ο γονιός (π.χ. το άτομο έμαθε να φοβάται τις κοινωνικές καταστάσεις στι οποίες μπορεί να δεχθεί κριτική)
• Μεσω ενός τραυματικού γεγονότος [π.χ. αν κάποιο άτομο μίλησε μπροστά στους συμμαθητές του στο σχολείο και ένιωσε ότι υποτιμάται από τον καθηγητή (είτε του μίλησε ταπεινωτικά είτε το συγκεκριμένο άτομο ερμήνευσε το γεγονός ότι οι άλλοι σκέφτονται υποτιμητικά για τον ίδιο) και ένιωσε δυσάρεστα συναισθήματα, με αποτέλεσμα να αποφύγει μια παρόμοια κατάσταση σε κόσμο στο μέλλον]

Ποιά είναι τα συμπτώματα της Κοινωνικής Φοβίας;

Η Κοινωνική Φοβία σχετίζεται με κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Γνωστικές Αντιδράσεις: 
  • Το άτομο σκέφτεται ότι οι άλλοι θα το παρατηρούν, θα εξετάζουν προσεκτικά την κάθε του κίνηση και θα το κρίνουν
  • Πιστεύει ότι θα γελοιοποιηθεί, θα υποτιμηθεί, και ότι οι άλλοι θα του κάνουν προσβλητικά και επικριτικά σχόλια
  • Σκέφτεται ότι οι εκδηλώσεις του άγχους του είναι φανερές στους άλλους, οι οποίοι θα το θεωρήσουν αδύναμο, αλλόκοτο, τρελό ή ηλίθιο
  • Πιστεύει ότι όλοι οι άλλοι τα καταφέρνουν καλύτερα από αυτό, ενώ για τον εαυτό του πιστεύει ότι κάνει συνέχεια  λάθη, κυρίως στις συναναστροφές τους με άλλους ανθρώπους
  • Σκέφτεται ότι δεν έχει τις κοινωνικές δεξιότητες που οι άλλοι έχουν για να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τέτοιες καταστάσεις (χαμηλή αυτοεκτίμηση, μειωμένη αυτοπεποίθηση και αρνητική εικόνα για τον εαυτό του)
• Συναισθηματικές Αντιδράσεις: έντονο άγχος, ντροπή, φόβο, ταπείνωση, θλίψη, ενοχές
• Συμπεριφορικές Αντιδράσεις: αποφυγή, απομόνωση, κατανάλωση αλκοόλ, χρήση ουσιών, κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού
• Σωματικές Αντιδράσεις: ερυθρίαση του προσώπου, εφίδρωση, τρέμουλο και μυϊκούς σπασμούς, ναυτία, τραυλισμό, ταχυπαλμία, γαστρεντερική δυσφορία, διάρροια, συχνουρία, ξηροστομία, γρήγορη αναπνοή, μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα πόδια και στα χέρια, μυϊκή ένταση, τάσεις για εμετό, κόμπος στο λαιμό, κράμπες στο στομάχι

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η κοινωνική φοβία;

• Η Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία θεωρείται ο πιο αποτελεσματικός και ενδεδειγμένος τρόπος για την αντιμετώπιση της κοινωνικής φοβίας
• Η Ομαδική θεραπεία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την αντιμετώπισή της