Μετατραυματικό Στρες

Τι είναι το Μετατραυματικό Στρες (Post Traumatic Stress Disorder);

• Είναι μια αγχώδης διαταραχή που προκαλείται μετά από την έκθεση του ατόμου (είτε ως προσωπικό βίωμα είτε ως μάρτυρας) σε μια τραυματική εμπειρία που απείλησε τη ζωή ή την ασφάλεια του και συντάραξε το γνωστικό του σύστημα (αίσθημα αβοήθητου) και το συναισθηματικό του κόσμο (έντονος φόβος)
• Οι εμπειρίες είναι πολύ οδυνηρές και ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρά ψυχικά προβλήματα
• Γεγονότα όπως: φυσικές καταστροφές (πυργκαγιές ή πλημμύρες), πόλεμοι, βασανιστήρια, τρομοκρατικές επιθέσεις, σοβαρά δυστυχήματα,άγριες προσωπικές επιθέσεις, σεξουαλική κακοποίηση και βιασμοί, σοβαρές ασθένειες όπως καρκίνος, εγκεφαλικό και άλλα, ή μετά από το θάνατο κάποιου αγαπημένου προσώπου. Επίσης, καταστάσεις που έχουν να κάνουν με αλλαγές ζωής (π.χ. απόλυση, διαζύγιο, επικείμενος θάνατος ενός άρρωστου μέλους της οικογένειας)
• Τα πρώτα σημάδια εμφανίζονται τρείς με έξι μήνες μετά το επώδυνο γεγονός ή την εμπειρία που είχε το άτομο είτε μετά από χρόνια
• Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συμπεριλαμβανόμενης και της παιδικής
• Διπλάσιος αριθμός γυναικών από ό,τι ανδρών υποφέρει από την διαταραχή

Τι προκαλεί το Μετατραυματικό Στρες;

• Οπωσδήποτε το στρεσογόνο τραύμα (πόσο ισχυρό είναι το είδος του τραύματος)
• Συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες: ηλικία του ατόμου (τα παιδιά π.χ. είναι πιο ευάλωτα), ιστορικό προϋπάρχουσας ψυχικής διαταραχής,  οικογενειακό ιστορικό, ανεπαρκή κοινωνικά στηρίγματα, εμπειρίες της παιδικής ηλικίας,  προσωπικότητα και οι στάσεις ζωής του ατόμου, πως ερμηνεύει και αξιολογεί το κάθε άτομο τις εμπειρίες και τα συμβάντα της ζωής σε συνδυασμό με τα ψυχολογικά προβλήματα και κυρίως η βαρύτητα και διάρκεια του τραυματικού γεγονότος και η εγγύτητα του ατόμου προς αυτό

Ποιά είναι τα συμπτώματα του Μετατραυματικού Στρες;

Το Μετατραυματικό Στρες σχετίζεται με κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:

Τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα κοντά στο διάστημα των επετείων της τραυματικής εμπειρίας και έντονη συναισθηματική φόρτιση συνοδεύουν αυτές τις περιόδου

• Γνωστικές αντιδράσεις: σύγχυση, αποπροσανατολισμός, αναποφασιστικότητα, ανησυχία, δυσκολία προσοχής και συγκέντρωσης, απώλεια μνήμης, ανεπιθύμητες αναμνήσεις, αυτομομφή, έντονη προσπάθεια αποφυγής σκέψεων ή αναμνήσεων, που συνδέονται με την τραυματική εμπειρία, έντονη αναβίωση του γεγονότος (οδυνηρές αναμνήσεις, εφιάλτες ή παραισθήσεις το άτομο ζει ξανά το γεγονός (φλας μπακ)
• Συναισθηματικές αντιδράσεις: παροδικά συναισθήματα (για αρκετές ημέρες ή λίγες εβδομάδες) σοκ, φόβου, θυμού, ενοχής, ντροπής, αδυναμίας, έλλειψης ελπίδας, συναισθηματικού 'μουδιάσματος' (δυσκολία να έλθει συναισθηματικά κοντά σε κάποιον άλλον, ή να έχει ενδιαφέροντα και να αντλεί ευχαρίστηση από καθημερινές δραστηριότητες)
• Συμπεριφορικές αντιδράσεις (εργασία, σχέσεις, οικογένεια): έλλειψη εμπιστοσύνης, υπερδιέγερση, υπερβολικός εκνευρισμός, αντικοινωνική συμπεριφορά, σύγκρουση, απομόνωση, κοινωνική απόσυρση, αίσθημα απόρριψης ή εγκατάλειψης, απομάκρυνση, επικριτική διάθεση ή τάση να τα ελέγχει όλα, απώλεια ενδιαφέροντος για αγαπημένες ασχολίες, γενικότερη αδυναμία φυσιολογικής λειτουργικότητας και εκπλήρωσης καθημερινών καθηκόντων λόγω του στρες. μελαγχολία για μελλοντικά σχέδια, πιθανή χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών
• Σωματικές αντιδράσεις: σωματική ένταση, κούραση, δυσκολία στον ύπνο, σωματικός πόνος, αντίδραση φόβου στο παραμικρό, ταχυπαλμία, αυξημένη αρτηριακή πίεση, γαστρεντερικές διαταραχές, αλλαγές στην όρεξη και στη σεξουαλική επιθυμία, πιθανή σύνδεση με κρίσεις πανικού

Πώς αντιμετωπίζεται το Μετατραυματικό Στρες;

• Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία είναι η πιο αποτελεσματική μορφή θεραπείας για την αποκατάσταση από τις συνέπειες του τραύματος (80% ξεπερνούν το πρόβλημα)
• Το άτομο θα μπορέσει να κατανοήσει τις εμπειρίες και τα συναισθήματά του, να αναπτύξει τρόπους για να νιώθει ασφαλής και να μάθει υγιείς τρόπους διαχείρισης των εμπειριών του
• Το άτομο μπορεί να ξεπεράσει το τραύμα που έχει βιώσει, ακόμη και αν έχει περάσει πολύς καιρός μετά το τραυματικό γεγονός
• Αντιμετώπιση και των άλλων συνοδών ψυχικών διαταραχών (κατάχρηση αλκοόλ, το θυμό, την επιθετικότητα και την κατάθλιψη)
• Σίγουρα δε έχουμε τη δυνατότητα να γυρίσουμε το χρόνο πίσω και να αλλάξουμε αυτό που συνέβη, αλλά μπορούμε να επουλώσουμε τις πληγές που άφησε το τραυματικό γεγονός και να μπορέσει το άτομο να ζήσει χωρίς η ανάμνησή του. Αφού κι άλλοι έχουν καταφέρει τη θεραπεία μπορείς κι εσύ!