Επιθετική Οδήγηση
Η καθημερινή τριβή με το φαινόμενο της επιθετικής οδήγησης, ήταν το ερέθισμα που με ώθησε στο συγκεκριμένο άρθρο, γιατί σχεδόν κάθε μέρα θα χρειαστεί να μετακινηθώ στους δρόμους, η κατάσταση που θα συναντήσω θα είναι περίπου η ίδια: σύγχυση, νεύρα και έντονη ανυπομονησία. Θα έρθω αντιμέτωπος με οδηγούς, οι οποίοι παραβιάζουν τα όρια ταχύτητας και τους σηματοδότες, αλλάζουν λωρίδες χωρίς έλεγχο ή προειδοποίηση, χρησιμοποιούν το κορνάρισμα και οδηγούν απρόσεκτα (χρήση κινητών τηλεφώνων, μέσων κοινωνικής δικτύωσης, email). Κάποιες φορές οι συμπεριφορές εξελίσσονται σε πιο έντονες αντιπαραθέσεις καταλήγοντας σε εξύβριση, αγενείς χειρονομίες, απειλές και ξυλοδαρμό. Δυστυχώς, όμως, ο αριθμός των οδηγών που χάνουν τον έλεγχο τους, γίνονται ευέξαπτοι και ανυπόμονοι, εκνευρίζονται και εκφράζουν θυμό και επιθετικότητα αυξάνεται ραγδαία, με αποτέλεσμα να αυξάνονται και τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα που τοποθετούν την Ελλάδα πρώτη στη λίστα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι περισσότεροι οδηγοί που εμπλέκονται σε επιθετική οδήγηση είναι άνδρες ηλικίας μεταξύ 18 και 26 ετών. Όμως το πρόβλημα μπορεί να εμφανιστεί σε οδηγούς (άνδρες ή γυναίκες) οποιασδήποτε ηλικίας, εάν βρεθούν σε ορισμένες καταστάσεις ή είναι σε κακή ψυχολογική διάθεση. Το προφίλ ενός επιθετικού οδηγού χαρακτηρίζεται για την έντονη ανταγωνιστικότητά του, την ανάγκη να επιρρίπτει τις ευθύνες στους άλλους οδηγούς και να επιταχύνει ξεπερνώντας τα όρια ταχύτητας ή να παραμένει πολύ κοντά στο προπορευόμενο αυτοκίνητο.
Σύμφωνα με τη Γνωστική Συμπεριφορική Προσέγγιση ο τρόπος που ερμηνεύουμε μια κατάσταση είναι αυτός που καθορίζει το συναίσθημα, τις σωματικές εκδηλώσεις και τη συμπεριφορά μας. Η οδήγηση από μόνη της είναι μια άκρως στρεσογόνος κατάσταση καθώς η καθημερινότητα του σύγχρονου οδηγού διακρίνεται για τα πολύωρα μποτιλιαρίσματα, κλεισίματα από άλλους, μάταιη αναζήτηση πάρκινγκ, συνεχής ενασχόληση με το κινητό, αγένεια και άλλα απρόβλεπτα γεγονότα όπως οι καιρικές συνθήκες, οδικά έργα, ατυχήματα.
Ποιες σκέψεις όμως είναι αυτές που προκαλούν τον εκνευρισμό, τη σωματική κούραση και την επιθετική συμπεριφορά; Αρχικά, το άτομο μπορεί να είναι στρεσαρισμένο για άσχετα θέματα με την οδήγηση π.χ. εργασία, οικογενειακά ή οικονομικά ζητήματα. Επίσης το άτομο μπορεί να βιώνει το αίσθημα της παγίδευσης ή του εγκλωβισμού, καθώς είναι γεγονός ότι η ένταση και η ματαίωση που βιώνει ο οδηγός στο δρόμο καθώς βρίσκεται ακινητοποιημένος και πιεσμένος από τον χρόνο, χωρίς να έχει τον έλεγχο της κατάστασης και επιπλέον είναι υποχρεωμένος να υπακούσει σε κανόνες και να δεχτεί συμπεριφορές και των άλλων οδηγών. Άλλος σημαντικός λόγος είναι ότι ο οδηγός βιώνει το αυτοκίνητο ως προέκταση του εαυτού του προσπαθώντας να το υπερασπίσει όταν κάποιος το προσβάλει, τον αδικήσει ή τον υποτιμήσει, με αποτέλεσμα να οδηγείται σε επιθετικές συμπεριφορές για να επιβεβαιώσει την κυριαρχία και τη δυναμική του. Τέλος, έρευνες έδειξαν πώς τη διαδικασία της «απο-προσωποποίησης» που διαδραματίζεται κατά την οδήγηση, η οποία δεν επιτρέπει το συσχετισμό με τον άλλον οδηγό ως άνθρωπο και όχι ως ένα αυτοκίνητο ή ένα αντικείμενο γενικότερα. Αυτό συμβαίνει καθώς οι οδηγοί μαθαίνουν από μικρά παιδιά παρατηρώντας τους γονείς ως επιθετικούς οδηγούς αλλά και από το γεγονός ότι στην την εκπαίδευσή τους στην οδήγηση δεν διδάσκονται μαθήματα «συναισθηματικής νοημοσύνης».
Εδώ είναι μερικές στρατηγικές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ώστε να μειώσετε το θυμό σας και την επιθετική συμπεριφορά σας.
- Προσπαθήστε να μείνετε ψύχραιμοι όταν αναγνωρίσετε τα προειδοποιητικά σημάδια του θυμού ενώ οδηγάτε: σωματικά συμπτώματα (εφίδρωση, μυϊκή ένταση, ταχυπαλμία, πονοκέφαλοι κ.α.), αρνητικές σκέψεις (σκέψεις εκδίκησης, υποτίμησης ή ματαίωσης), συμπεριφορές (χειρονομίες, αύξηση τόνου φωνής, παρατεταμένο κορνάρισμα).
Στη συνέχεια προσπαθήστε να πάρετε χρόνο για να ηρεμήσετε με κάποιον από τους παρακάτω τρόπους:
- Τεχνικές χαλάρωσης, όπως η διαφραγματική αναπνοή ή η φαντασίωση μιας ευχάριστης εικόνας, θα μπορούσε να απαλύνει τα δυσάρεστα συναισθήματα σας.
- Η επανάληψη λέξεων ή εκφράσεων, όπως «χαλάρωσε» ή «είναι εύκολο» καθώς αναπνέετε σταθερά.
- Χρησιμοποιήστε ασκήσεις Yoga ή διατάσεις ώστε να χαλαρώσετε το σώμα σας.
- Σταματήστε με ασφάλεια στην άκρη του δρόμου και περπατήστε και παρατηρήστε τα προειδοποιητικά σημάδια.
- Ακούστε χαλαρωτική μουσική είτε επιλέγοντας κάποιον σταθμό που σας ευχαριστεί είτε έχοντας κάποια Cd.
- Μετρήστε για περίπου για ένα λεπτό
Επίσης θα ήταν ωφέλιμο:
- Να μην προκαλείτε και να αποφεύγετε χειρονομίες, φωνές και κορναρίσματα
- Να αποφύγετε την οπτική επαφή με τον άλλον οδηγό και κρατήστε τα μάτια σας στο δρόμο.
- Να οδηγείτε αμυντικά (π.χ. αφήστε το άτομο να περάσει)
- Προσπαθήστε να μείνετε ασφαλείς και ήρεμοι όταν κάποιος οδηγός έχει χάσει τον έλεγχο του
- Σκεφτείτε ότι στο τέλος της ημέρα ήταν απλά ένα μποτιλιάρισμα και μην επιτρέψετε τον εαυτό σας να σας καταστρέψει την ημέρα
- Κρατήστε τα συναισθήματα σας υπό έλεγχο όταν κάποιος άλλος είναι επιθετικός
- Να θυμάστε ότι οι άνθρωποι είναι σε θέση να κάνουν λάθη όταν οδηγάνε
- Να τσεκάρετε τη διάθεση σας πριν οδηγήσετε
- Να οργανώστε το πρόγραμμα σας καλύτερα (π.χ. ξεκινήστε 10 λεπτά νωρίτερα) και να αποφεύγετε την κίνηση αν είναι εφικτό
- Πάρτε μέσα μαζικής ενημέρωσης
- Να χρησιμοποιείτε το χιούμορ γιατί κάποιες φορές βοηθάει
Χρειάζεται καθημερινή εξάσκηση αυτών των τεχνικών ακόμα και σε ήρεμες καταστάσεις, ώστε να είστε έτοιμοι σε μια τεταμένη κατάσταση. Αν συνεχίσετε να αισθάνεστε εκνευρισμένοι, συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο ή άλλο εξουσιοδοτημένο επαγγελματία ψυχικής υγείας που μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε πώς να ελέγξετε το θυμό σας.
Ιωάννου Γεώργιος
Ψυχολόγος- Γνωστικός Συμπεριφορικός Ψυχοθεραπευτής Παιδιών- Εφήβων- Ενηλίκων- Ζευγαριών
Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Αθλητική Ψυχολογία
Εξειδίκευση στις Διατροφικές Διαταραχές και στην Παχυσαρκία
www.psixologos-ioannou.gr
30 Συμβουλές που θα σε βοηθήσουν να εγκλιματιστείς στη φοιτητική σου ζωή
Ίσως στο Λύκειο να ήσουν πρόεδρος της τάξης, να ήσουν μέλος μιας ομάδας ή να είχες μια μικρή ή μεγάλη παρέα, ή να ήσουν άριστος μαθητής, ή να προτιμούσες να περάσεις το διάλειμμα σου διαβάζοντας. Στην πραγματικότητα, αυτό δεν έχει απαραίτητα σημασία για το τι έκανες στο σχολείο, τώρα που θα κάνεις μετάβαση στη φοιτητική σου ζωή. Οι αποφάσεις και οι επιλογές, που θα πάρεις στη διάρκεια του πρώτου έτους, θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην υπόλοιπη εμπειρία των φοιτητικών χρόνων σου, καθώς σύμφωνα με έρευνες αρκετοί είναι οι φοιτητές που δεν καταφέρνουν να ολοκληρώσουν επιτυχώς τις σπουδές τους. Αλλά περίμενε! Αυτό το άρθρο δε σημαίνει ότι πρέπει να φοβάσαι και να μην…
Αφού το θες, διεκδίκησε το
Μήπως κάποιες από αυτές τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές σας φαίνονται οικίες; Λέτε «ναι» σε οτιδήποτε οι συγγενείς ή φίλοι σας ζητάνε, ακόμα και αν το θεωρείτε ότι είναι άδικο ή υπερβολικό; Νιώθετε αμηχανία ή ντροπή όταν εκφράζετε τα συναισθήματά σας; Δεν ζητάτε κάτι, γιατί προσπαθείτε να αποφύγετε την κριτική ή φοβάστε την απόρριψη; Σκεφτήκατε ότι αν εκφραζόσασταν θα φαινόσασταν εγωιστές και μπορεί να μην άρεσε στους άλλους; Ή μήπως γίνεστε επιθετικοί, απαιτητικοί, επικριτικοί έχοντας στο μυαλό σας το αυτονόητο δικαίωμα, ότι θέλετε να γίνει πάντα το δικό σας, με αποτέλεσμα να χάνετε τον έλεγχο και να οδηγείστε σε απρεπείς συμπεριφορές; Αν απαντήσατε…
Ασθένεια ή απλά μια κακή συνήθεια;
«Βρίσκεσαι έξω..Μπορείς να δεις το κινητό σου τηλέφωνο εδώ και τώρα; Είναι σίγουρα το δικό σου ή κάποιου άλλου; Αν όχι, που είναι το τηλέφωνο σου τότε; Μήπως είναι στη τσάντα σου ή μήπως στο σακάκι σου; Μήπως το κρατάς στο χέρι σου; Πιθανώς να το έχασες! Η καρδιά σου χτυπάει γρήγορα, οι παλμοί σου μεγαλώνουν και ιδρώνεις όταν νομίζεις ότι έχεις χάσει το κινητό σου. Δεν πηγαίνεις πουθενά χωρίς αυτό!»
Οι περισσότεροι από εμάς έχουν σκεφθεί κάτι παρόμοιο και έχουν βρεθεί στην αντίστοιχη θέση. Συνήθως νιώθουν άγχος, θλίψη, απογοήτευση και εκνευρισμό. Η αλήθεια είναι, ότι κάθε μέρα που περνάει η συχνή ενασχόληση με τα σύγχρονα μέσα…
Μήπως βρίσκομαι σε ένα τοξικό πλαίσιο εργασίας;
Σπανίως συναντάω ανθρώπους στο γραφείο μου οι οποίοι δεν έχουν να διηγηθούν έστω και μία προσωπική τους εμπειρία τοξικού εργασιακού περιβάλλοντος. Παρότι περνάμε μεγάλο κομμάτι της ημέρας μας στον χώρο εργασία μας, δεν είναι λίγοι οι εργαζόμενοι που αναγκάζονται να ενεργοποιήσουν στοιχεία της ανθεκτικότητας ή της υπομονής τους για να μπορέσουν να επιβιώσουν στη δουλειά τους, ενώ σε ένα ακόμη χειρότερο σενάριο, αυτοί που βιώνουν έντονο συναίσθημα δυσφορίας καθόλη τη διάρκεια της εργασιακής τους ημέρας. Για να μπορέσουμε να αντιστρέψουμε μία νοσηρή κατάσταση στον χώρο εργασίας μας και να την εξυγιάνουμε, θα πρέπει πρώτα να αντιληφθούμε ότι βρισκόμαστε μέσα σε αυτή, αναγνωρίζοντας εμφανή ή λανθάνοντα…