ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΘΡΩΝ

Σπάρταθλον: Το εσωτερικό μου ημερολόγιο

Ως κλινικός αθλητικός ψυχολόγος έχω μιλήσει πολλές φορές για τη δύναμη της σκέψης, για το πώς το μυαλό μπορεί να κατευθύνει το σώμα. Στο Σπάρταθλον, όμως, αυτά δεν ήταν θεωρία.

Η εκκίνηση έγινε στις 27.9.2025, κάτω από την Ακρόπολη, με τελικό προορισμό το άγαλμα του Λεωνίδα στη Σπάρτη. Ήταν μια ιστορική διαδρομή στα βήματα του Φειδιππίδη, δίπλα στη θάλασσα, διασχίζοντας τον Ισθμό και την Αρχαία Κόρινθο, ανάμεσα από τα αμπέλια της Αρχαίας Νεμέας, το βουνό Αρτεμίσιο και καταλήγοντας στη Σπάρτη.

Ήταν μια ζωντανή εμπειρία που με καθήλωσε. Θυμάμαι όταν πήρα το νούμερο του αγώνα δυο μέρες πριν τον αγώνα, ένας εθελοντής, που είχε τρέξει κι εκείνος το Σπάρταθλον, μου είπε: «Ζήσ’ το αγόρι μου, είναι σαν βιβλίο αυτογνωσίας». Δεν είχε άδικο. Μέσα σε αυτό το βιβλίο βρήκα πλευρές του εαυτού μου που δεν ήξερα ότι υπήρχαν. Βρήκα φόβους, αδυναμίες, αλλά και αντοχές που ήταν καλά κρυμμένες, ανακαλύπτοντας νέες πλευρές του εαυτού μου. Ένα βιβλίο αυτογνωσίας που γράφτηκε χιλιόμετρο το χιλιόμετρο, με ιδρώτα, πόνο, αμφιβολίες, συγκίνηση, κλάμα αλλά και χαμόγελα.

Από την εκκίνηση η χαρά και η αδρεναλίνη σκέπαζαν τα πάντα. Όμως το σώμα και το μυαλό σύντομα άρχισαν να ψιθυρίζουν: «Μέχρι εδώ», «Δεν αντέχεις άλλο», «Αφού δεν είσαι καλά, τι κάνεις εδώ; Παράτησε το». Ερχόντουσαν σκέψεις εγκατάλειψης, στιγμές απόγνωσης, στιγμές που το μόνο που ήθελα ήταν να σταματήσω. Κι όμως συνέχιζα.

Όταν περνούσα από την ομάδα υποστήριξης και τους δικούς μου ανθρώπους, προσπαθούσα να δείξω ότι είμαι καλά, σήκωνα το κεφάλι, χαμογελούσα, έσφιγγα τη γροθιά μου, μα πονούσα. Στους σταθμούς προσπαθούσα να τρέχω λίγο πιο δυνατά πριν φτάσω, για να με βλέπουν δυναμικό. Και όταν έφευγα, ξεκινούσα να περπατώ, σκύβοντας το κεφάλι, παίρνοντας ανάσες, προσπαθώντας να φτιάξω τα στομαχικά προβλήματα που με ταλαιπωρούσαν από την αρχή του αγώνα μέχρι να βρω ξανά τον ρυθμό μου και να αρχίσω να τρέχω. Έπαιρνα δύναμη όταν μάθαινα ότι ο άνθρωπος μου ήταν καλά και πήγαινε περίφημα στον αγώνα. Ήταν σαν να ήταν εκεί - δίπλα μου.

Ήταν μια διαρκής μάχη με τον εαυτό μου, με τις φωνές μέσα μου, με τις αδυναμίες που έβγαιναν στην επιφάνεια. Οι φίλοι μου στους σταθμούς το ήξεραν. Δεν με ρωτούσαν πολλά – με ενθάρρυναν. Μου έδιναν δύναμη και μαζί ένα κομμάτι της ψυχής τους. Ο προπονητής μου, οι δικοί μου άνθρωποι, όλοι ήταν εκεί για να με κρατήσουν όρθιο όταν εγώ λύγιζα. Μια φράση που επαναλάμβανα σε κάθε βήμα μου ήταν: ‘Υπομονή, υπομονή, μέχρι τον επόμενο σταθμό. Προσπάθησε να το απολαύσεις, γιατί είσαι εδώ ακριβώς όπου ήθελες να είσαι

Τα μηνύματα συμπαράστασης που πήρα από εθελοντές, διοργανωτές, τον κόσμο, συναθλητές μου, ακόμη και ανθρώπους που με παρακολουθούσαν μέσα στη νύχτα, μου έδιναν δύναμη να συνεχίσω.

Σε όλο τον αγώνα βρέθηκα να είμαι ο θεραπευτής του ίδιου μου του εαυτού. Να αναγνωρίζω τα σκοτεινά σημεία, τις εσωτερικές φωνές, τις συγκρούσεις, και να τις δουλεύω εκείνη τη στιγμή, στον δρόμο, στο σκοτάδι.

Το Σπάρταθλον δεν ήταν απλώς ένας αγώνας δρόμου. Ήταν ένας διάλογος με τον εαυτό μου, μια συνεδρία με τον πιο απαιτητικό μου συνομιλητή: τον ίδιο μου τον νου. Ήταν το πιο ειλικρινές μου ημερολόγιο, όπου κάθε βήμα αποκάλυπτε φόβους, αμφιβολίες, αλλά και αντοχές που νόμιζα ότι δεν είχα. Ένα ταξίδι που μου θύμισε πως η ψυχική δύναμη δεν είναι ποτέ μόνο ατομική∙ χτίζεται μέσα από τη σχέση με τους άλλους, μέσα από την εμπιστοσύνη, την ενθάρρυνση και την αγάπη που δέχεσαι και προσφέρεις, αλλά και μέσα από την ικανότητα να ακούς τον εαυτό σου και να αναγνωρίζεις τα όριά σου.
Κι αν κάτι έμαθα πιο πολύ κι από τον τερματισμό στη Σπάρτη, είναι ότι οι μεγαλύτεροι αγώνες δεν κερδίζονται όταν είσαι ήρωας ή όταν καταπιέζεις τον πόνο σου, αλλά όταν επιτρέπεις στον εαυτό σου να είναι άνθρωπος, ευάλωτος και ταυτόχρονα δυνατός, και να βρει νόημα μέσα σε κάθε μικρή νίκη και κάθε δύσκολη στιγμή. Και στο τέλος, συνειδητοποιείς ότι ο άνθρωπος κρύβει μέσα του τέτοια δύναμη, που το μόνο που χρειάζεται είναι να οραματιζόμαστε και να συνεχίζουμε

—
Γιώργος Ιωάννου
Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
talkto@psixologos-ioannou.gr
6944044426

ΛΙΓΟΤΕΡΑ

Γιατί Όλοι Τρέχουν;

Αυτή την Κυριακή ήμουν στον Μαραθώνιο της Θεσσαλονίκης, αλλά όχι για να τρέξω αυτή τη φορά – ήμουν εκεί για να στηρίξω άλλους δρομείς. Να τους δώσω ένα νερό, να τους πω ένα «πάμε», να τους δώσω την ενέργεια που χρειαζόντουσαν για να συνεχίσουν την προσπάθεια τους. Και όσο παρακολουθούσα τους δρομείς των 10 και των 40 χιλιομέτρων, κάτι με εντυπωσίασε ιδιαίτερα: Πόσος κόσμος τρέχει πια. Άνθρωποι που δεν είναι επαγγελματίες αθλητές, που έχουν δουλειές, παιδιά, άγχη και πολλές υποχρεώσεις. Κι όμως, βάζουν τα παπούτσια τους, προπονούνται, συμμετέχουν σε αγώνες και ξεπερνούν τα όρια τους.

Και αυτό με έκανε να σκεφτώ: Τι ψάχνουν τελικά μέσα από το τρέξιμο;

Και αυτό με έκανε να σκεφτώ: Τι ψάχνουν τελικά μέσα από το τρέξιμο;
Για άλλους, το τρέξιμο είναι απλώς μια ευκαιρία να κάνουν μια καλή επίδοση ή να δείξουν στον εαυτό τους ότι μπορούν να φτάσουν σε νέες επιδόσεις. Μπορεί να είναι μια ευκαιρία να κάνουν περήφανους τους συγγενείς, τους φίλους ή τους γονείς τους, να αποδείξουν ότι είναι ικανοί και να κερδίσουν την αναγνώριση των ανθρώπων που αγαπούν. Είναι επίσης μια εξαιρετική ευκαιρία να βγάλουν μια φωτογραφία με το μετάλλιο ή με την ώρα που πέτυχαν, και να την ποστάρουν στα κοινωνικά δίκτυα ως απόδειξη της προσπάθειας τους και της συνέπειας που έδειξαν. Μπορεί απλά να είναι μια απόδραση, ένας τρόπος να ξεφύγουν ή να “πατήσουν pause”από την καθημερινότητα και να βρουν λίγο χώρο για τον εαυτό τους, μακριά από τις υποχρεώσεις και το άγχος. Για κάποιους, το τρέξιμο είναι ηρεμία, μια στιγμή εσωτερικής γαλήνης όπου το μυαλό ξεκουράζεται και επικεντρώνεται μόνο στο βήμα, στο ρυθμό, στον αέρα γύρω τους. Για άλλους είναι τρόπος να «πατήσουν pause» από το χάος της καθημερινότητας.
Και για κάποιους, το τρέξιμο αποκτά κάτι πολύ πιο βαθύ και προσωπικό: Απόδειξη στον εαυτό τους ότι μπορούν να τα καταφέρουν. Είναι το μέσο για να ξεπεράσουν τα όρια τους, να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής, να υπερβούν τον εαυτό τους και να δείξουν ότι, παρά τις αντιξοότητες, δεν τα παρατούν. Όταν διασχίζουν τη γραμμή του τερματισμού, δεν γιορτάζουν μόνο τον αγώνα, αλλά και τη νίκη πάνω στους φόβους και τα πάθη τους, τις ανασφάλειές τους και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν κατά τη διάρκεια της πορείας τους.

Αυτές οι στιγμές ήταν που με συγκίνησαν πραγματικά:

✏︎Δρομέας που τρέχει για τα Παιδιά του:
Ένας 40 άρης πατέρας, με τρία παιδιά και δουλειά από το πρωί μέχρι το βράδυ, έφτασε κοντά στον τερματισμό και φώναξε με όλη του τη δύναμη: “Γιέεεεεεεεε τα κατάφερα. Πρώτη φορά στη ζωή μου κάνω κάτι μόνο για μένα και δεν το μετάνιωσα ούτε λεπτό.” Αυτός ο άνθρωπος έτρεξε για να δώσει ένα παράδειγμα στα παιδιά του, ότι ποτέ δεν είναι αργά να κυνηγήσουμε τα όνειρά μας.

✏︎Δρομέας που Ξεπέρασε τον Καρκίνο:
Λίγο πιο πριν, μια γυναίκα σταμάτησε λίγο πριν τον τερματισμό, τα μάτια της γεμάτα δάκρυα, δεν μπορούσε άλλο. Κατά τη διάρκεια του αγώνα μου είπε ότι αυτός ο αγώνας είναι η απόδειξή μου για μένα, ότι έχω νικήσει τον καρκίνο και τίποτα δεν με σταματάει. Και συνέχισε, ακόμα κι αν αυτό σήμαινε να περπατήσει στο 30 χιλιόμετρο και μετά να τρέξει ξανά.

✏︎Δρομέας που ήθελε να Κάνει Κάτω από 4 Ώρες:
Ο Θ., ένας δρομέας που είχε στόχο να τερματίσει κάτω από 4 ώρες, έφτασε στα τελευταία χιλιόμετρα και το βλέμμα του έδειχνε αγωνία. Δεν ήταν εύκολο για αυτόν, όμως ήξερε πως αν μπορούσε να το καταφέρει, θα έμπαινε στην προσωπική του ιστορία. Και με χαμόγελο, άκουσα να λέει στην οικογένεια του : “Ήταν ο στόχος μου και δεν θα σταματούσα μέχρι να τον πετύχω.” Και τερμάτισε ακριβώς κάτω από τις 4 ώρες.

✏︎Δρομέας που εγκατέλειψε:
Ένα τελευταίο παράδειγμα που θυμάμαι έντονα είναι από έναν δρομέα που, παρά την κόπωση και τις δυσκολίες, εγκατέλειψε τον αγώνα στο 30ο χιλιόμετρο. Ωστόσο, το εκπληκτικό ήταν ότι έφυγε με χαμόγελο στα χείλη. Δεν τα κατάφερε να τερματίσει, αλλά το σημαντικότερο ήταν ότι αποδέχτηκε τη στιγμή χωρίς να νιώσει απογοήτευση. Ήξερε ότι το να είναι εκεί, να δοκιμάσει τον εαυτό του και να ξεπεράσει τα όριά του, ήταν ήδη νίκη. Για εκείνον, το χαμόγελο ήταν η απόδειξη ότι το τρέξιμο δεν αφορά πάντα τον τερματισμό, αλλά τη διαδικασία, τη μάχη που έδωσε και την προσπάθεια που κατέβαλε. Στο τέλος, το χαμόγελό του έδειξε ότι η εμπειρία του δεν ήταν αποτυχία, αλλά μια πολύτιμη στιγμή αυτογνωσίας και ενδυνάμωσης.

Το σώμα τρέχει, αλλά το μυαλό είναι αυτό που σε πάει μακριά. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είχαν κάνει την προπόνηση, αλλά αυτό που τους κράτησε στα δύσκολα ήταν η ψυχική τους αντοχή. Όταν οι μυς πονούσαν, όταν η κούραση ήταν στο όριο, το μυαλό τους τους είπε να συνεχίσουν.

Δεν είναι μόνο θέμα φυσικής κατάστασης. Πολλοί τα παρατάνε γιατί δεν αντέχουν την ψυχολογική πίεση. Άλλοι τραυματίζονται γιατί κυνηγούν την τελειότητα. Και κάποιοι απογοητεύονται γιατί δεν είχαν δουλέψει την ψυχολογία τους όσο το σώμα τους. Η προπόνηση του σώματος είναι μόνο η μισή δουλειά. Η ψυχολογική και η πνευματική προετοιμασία είναι αυτή που πραγματικά σε βοηθά να ξεπεράσεις τα όρια σου και να αντέξεις τις δυσκολίες.

Στο τέλος της ημέρας, δεν τρέχεις μόνο για το μετάλλιο. Τρέχεις για να ξεπεράσεις τα όριά σου, για να αποδείξεις στον εαυτό σου ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο, ότι η δύναμη είναι μέσα σου και μόνο εσύ μπορείς να τη βρεις. Το μετάλλιο έρχεται ως επιβράβευση, αλλά η πραγματική νίκη είναι ο άνθρωπος που γίνεσαι στον δρόμο.

—
Γιώργος Ιωάννου
Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
talkto@psixologos-ioannou.gr
6944044426

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...

Υπεραποστάσεις τρεξίματος: Ένα ακόμη άθλημα ή μία εκτόνωση μανίας;

Πολλοί από εμάς όταν ακούμε για το άθλημα των υπεραποστάσεων τρεξίματος έχουμε στο μυαλό μας ότι οι συμμετέχοντες σε αυτό δεν είναι άλλοι από επαγγελματίες αθλητές ή τουλάχιστον χρόνια αθλούμενοι. Άνθρωποι δηλαδή συγκεκριμένου μοτίβου ζωής, απολύτως αθλητικού, αυστηρά υγιεινού, με ανύπαρκτα ίχνη καταχρήσεων στο ιστορικό τους. Οπαδοί της ορθοφαγίας, της ισορροπίας, της σταθερότητας, της πειθαρχίας.

Φυσικά αυτή μας η πεποίθηση δεν είναι παράλογη αν αναλογιστεί κανείς τις δυσκολίες που ενέχει αυτό το είδος…

Φυσικά αυτή μας η πεποίθηση δεν είναι παράλογη αν αναλογιστεί κανείς τις δυσκολίες που ενέχει αυτό το είδος αθλητισμού. Υπεραποστάσεις σημαίνει αδιάκοπη διάνυση τεσσάρων, πέντε ή και παραπάνω μαραθωνίων, σε βουνό ή άσφαλτο, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών και λοιπών εξωγενών παραγόντων. Υπεραποστάσεις σημαίνει να παραμένεις σε κίνηση ίσως και για παραπάνω από 48 ώρες, κατά τη διάρκεια της ημέρας αλλά και της νύχτας, αγνοώντας την εξάντληση, δίνοντας μάχη με τις παραισθήσεις και με την προσπάθεια αποπομπής της εικόνας του ζεστού σου κρεβατιού που σε καλεί να εγκαταλείψεις τον αγώνα. Πρόκειται για ένα άθλημα που σε αναγκάζει να μένεις δυνατός και να συνεχίζεις να κινείσαι ακόμη και σε ακραίο βαθμό εξάντλησης. Ναι, ίσως για όλους αυτούς τους λόγους να έχουμε συνδέσει αυτό το άθλημα μόνο με υπεράνθρωπους αθλητές, που από την παιδική τους ηλικία προετοιμάζονται με τον τρόπο ζωής τους για ένα τόσο σκληρό άθλημα.

Η αλήθεια όμως απέχει πολύ από αυτό. Το άθλημα των υπεραποστάσεων τρεξίματος είναι το άθλημα που, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο, σχετίζεται με τα όρια και κυρίως με την καταπάτηση αυτών. Έκπληξη λοιπόν προκαλεί το γεγονός ότι στις εκκινήσεις αυτών των αγώνων ένα μεγάλο ποσοστό των συμμετεχόντων δεν είναι παιδιόθεν αθλητές, αλλά προέρχονται από τον κόσμο των καταχρήσεων: αλκοολισμός, παχυσαρκία, τοξικομανία, χρόνια κατάθλιψη και άλλες πολλές συνθήκες υπέρβασης και κατάχρησης των ορίων. Άνθρωποι που έκαναν στροφή στη ζωή τους και βρήκαν καταφύγιο σε ένα αθλητικό μοτίβο ζωής, το οποίο και πάλι επέλεξαν να το κάνουν μετά μανίας και υπερβολής. Υποκατέστησαν δηλαδή μία μανία τους με μία άλλη, ξεπερνώντας τα όρια και κινούμενοι πάλι στην οικεία για αυτούς σφαίρα του “Πολύ”. Όλα πολύ.

“Για πολλούς πρώην εθισμένους, υπάρχει μια καθοριστική στιγμή ή, όπως αλλιώς το λέμε ̈ένα χαμηλό σημείο ́ ́ όταν συνειδητοποιούν ότι είναι απαραίτητη μια άμεση και δραστική αλλαγή. Η δική μου στιγμή ήρθε στα 38, μετά από βράδυ που παραλίγο να χάσω τη ζωή μου από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Όταν συνήλθα αποφάσισα να αλλάξω τη ζωή μου. Και το έκανα. Δεν ήταν εύκολο αλλά το έκανα. Απεξαρτήθηκα και λίγο καιρό μετά ξεκίνησα να τρέχω, καθώς ήταν κάτι που με έκανε να νιώθω καλά και ταυτόχρονα με κρατούσε απασχολημένο, μακρυά από τις σκέψεις μου και τον παλιό μου εαυτό. Στην αρχή έτρεχα λίγο και όσο πήγαινε πιο πολύ. Πριν καλά καλά το καταλάβω βρέθηκα στην εκκίνηση από το πρώτο μου 100μιλο.” Sco] Waldrop, αθλητής υπεραποστάσεων ορεινού τρεξίματος.

Στο βιβλίο Reborn on the run, η συγγραφέας του Catra Corbe], περιγράφει το ταξίδι της από την τοξικομανία στο άθλημα των υπεραποστάσεων, συμπιέζοντας σε λίγες σελίδες την ιστορία της δικής της ζωής που δεν ήταν άλλη από μία ατελείωτη σχέση με τα άκρα. Από τα σκοτάδια των ναρκωτικών στα σκοτάδια των βουνών και από εκεί στο λαμπερό κόσμο των επιτευγμάτων και των κατακτήσεων. “Το δυσκολότερο τερέν που έτρεξα ποτέ μου ήταν αυτό της μεθαδόνης. Όλα ξεκίνησαν όταν με συνέλαβαν να πουλάω ναρκωτικά. Πέρασα ένα διάστημα στην φυλακή και όταν

βγήκα αποφάσισα ότι δεν μπορούσα να συνεχίσω έτσι. Προσκόλλησα στον μοναδικό μου φίλο που δεν ήταν χρήστης και αυτός με παρέσυρε μαζί του σε έναν αγώνα 10 χιλιομέτρων. Ήταν ο πρώτος μου αγώνας. Κάποια χρόνια μετά, όποιος θα έψαχνε το όνομα μου στο διαδίκτυο το πρώτο πράγμα που θα έγραφε για εμένα ήταν ότι ήμουν η πρώτη Αμερικανίδα που ολοκλήρωσε αγώνα 100 μιλίων για πάνω από 100 φορές. Το δεύτερο πράγμα που έγραφε δίπλα από το όνομα που ήταν η λέξη ναρκωτικά.. αλλά ποιος νοιαζόταν πλέον.”

Την ίδια στιγμή ο Charles Engles από τη Βόρεια Καρολίνα των Η.Π.Α., που είχε χαρακτηριστεί ως παιδί θαύμα για τις απίστευτες επιδόσεις του, σε νεαρή ηλικία, στο άθλημα cross country, από το οποίο προκρίθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες Νεανίδων, λίγα χρόνια μετά σε συνεντευξή του θα μιλούσε με ειλικρίνια για την μάχη που έδωσε με τις εξαρτήσεις, πρωτού επιστρέψει στο σημείο του μηδέν, το τρέξιμο: ́ ́Σε όλη μου την παιδική ηλικία, η έλλειψη οικογενειακής σταθερότητας οδήγησε στην εφηβική έναρξη χρήσης αλκοόλ, η οποία συνεχίστηκε στο Πανεπιστήμιο, όπου η χρήση αλκοόλ και κοκαΐνης εντάθηκε. Το ταξίδι του εθισμού μου κάλυψε τις δεκαετίες των 20 και των 30, περιλαμβάνοντας συμμετοχή στους Ανώνυμους Αλκοολικούς και αρκετές υποτροπές. Ο πρώτος μου μαραθώνιος τήταν το Big Sur, στην Καλιφόρνια το 1989, συνοδευόμενος από τρέξιμο πολλών μαραθωνίων, πριν από τη νηφαλιότητα μου. Κατά τη διάρκεια της ανάκαμψης, γράφτηκα στον πρώτο του υπερμαραθώνιο, το Nanango Forest Foot Race, ένας αγώνας 52 χιλιομέτρων κοντά στο Μπρίσμπεϊν της Αυστραλίας, κερδίζοντας την πρώτη θέση ανδρών. Μέσα στα πρώτα 3 χρόνια της (νέας) καριέρας μου ως νηφάλιος άνθρωπος ολοκλήρωσα 30 υπερμαραθωνίους, και έγινα γνωστός για την ολοκλήρωση του ECO-Challenge, ενός αγώνα 300 μιλίων πεζοπορίας, καγιάκ και ορεινής ποδηλασίας.”

Ο Engle είναι επίσης γνωστός για την κάλυψη περοσσότερων από 6500 χιλιομέτρων σε 111 ημέρες στην έρημο Σαχάρα το 2007, με σκοπό την συγκέντρωση χρημάτων για την παροχή καθαρού νερού στις τοπικές κοινότητες, εμπειρία που δημοσιοποιήθηκε μέσα από το ντοκιμαντέρ «Running the Sahara».

Στον επίλογο όλων αυτών, είμαι σίγουρος ότι στις γραμμές εκκινήσεων των αγώνων υπεραπόστασης, ένα μεγάλο ποσοστό των αθλητών που στριμώχνεται εκεί έχει μία πολύ διαφορετική, ίσως και κινηματογραφική, πορεία ζωής από αυτή που θα περιμέναμε να ακούσουμε να μας διηγείται ένας υπεραθλητής. Πολλοί από αυτούς έχουν περάσει ίσως και τη μισή τους ζωή όντας εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι. Θεωρώ τον εαυτό μου κάπως απρόθυμο, όντας και ο ίδιος δρομέας υπεραποστάσεων, στο παρόν κείμενο, να κάνει οποιαδήποτε κλινική αξιολόγηση της υποκατάστασης της οποιασδήποτε μανίας με αυτήν της μανίας του τρεξίματος. Φυσικά όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι είναι προς επιβράβευση οι ακραίες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, ούτε ότι για να πετύχεις σπουδαία πράγματα πρέπει πρώτα να έχεις “πιάσει πάτο’’.

Δεν μπορούμε όμως παρά να επιβραβεύσουμε το κοινό στοιχείο όλων αυτών των ανθρώπων που δεν είναι άλλο από το ότι δεν τα παράτησαν. Ορμώμενοι από την αγάπη τους για την ζωή, την θέληση τους για αλλαγή και την ενεργοποίηση οποιασδήποτε ξεχασμένης εσωτερικής δύναμης διέθεταν, δεν παραδόθηκαν αλλά ξέφυγαν από τα σκοτάδια των εξαρτήσεων και επέλεξαν τον δύσκολο δρόμο του αθλήματος των υπεραποστάσεων. Και υπεραποστάσες σημαίνει να πρέπει να εγκαταλείψεις έναν ζεστό, γεμάτο κόσμο, σταθμό τροφοδοσίας μέσα στη νύχτα, για να ξαναβγείς στα παγωμένα και μοναχικά σκοτάδια και να συνεχίσεις τον αγώνα σου, και αυτό απαιτεί τη μεγαλύτερη γενναιότητα και δύναμη που διαθέτει κανείς, ακόμη και αυτή που απαιτείται για να αποχωριστείς οποιαδήποτε εξάρτηση.

Εμπνευσμένο από το συνοδοιπόρο των μονοπατιών της ζωής μου.

Ιωάννου Γεώργιος
Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος
www.psixologos-ioannou.gr
talkto@psixologos-ioannou.gr

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...

Ισορροπία στη ζωή και αθλητισμός

Ως αθλητικός ψυχολόγος, έχω δει από πρώτο χέρι πόσο σημαντική είναι η ισορροπία της ζωής για τη συνολική ψυχολογική μας ευεξία, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της αθλητικής απόδοσης. Η διατήρηση μιας υγιούς ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων τομέων της ζωής μας - όπως η εργασία, η οικογένεια, η κοινωνική ζωή και η προσωπική ανάπτυξη - είναι απαραίτητη για την ψυχική υγεία και την ευεξία μας.

Δυστυχώς, δεδομένου του σημερινού γρήγορου ρυθμού ζωής στον κόσμο, είναι πολύ εύκολο να απορροφηθούμε από τις καθημερινές μας δεσμεύσεις, είτε πρόκειται για προθεσμίες εργασίας, χρονοδιαγράμματα προπόνησης, διαβάσματα, δουλειές στο σπίτι ή υποχρεώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, η παραμέληση της ανάγκης μας για ισορροπία μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο στρες, άγχος, ακόμη και κατάθλιψη, κάτι που με τη σειρά του μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην απόδοσή μας τόσο εντός όσο και εκτός γηπέδου/σταδίου.

Το πρώτο βήμα για την επίτευξη μιας λειτουργικής ισορροπίας στη ζωή μας είναι να θέσουμε προτεραιότητες στη διαχείριση του χρόνου μας. Οι αθλητές/-τριες αγωνίζονται να βρουν χρόνο για την προπόνησή τους, η οποία παράλληλα μπορεί να συνδυάζεται με εργασία ή και με ακαδημαϊκές υποχρεώσεις και κατ’ επέκταση μπορούν να διαθέσουν ελάχιστο χρόνο για διασκέδαση με τα αγαπημένα τους πρόσωπα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει τεράστιο στρες και άγχος. Προσέχοντας πώς ξοδεύουμε τον χρόνο μας και διασφαλίζοντας ότι αφιερώνουμε αρκετό χρόνο σε κάθε πτυχή της ζωής μας, μπορούμε να αποτρέψουμε την εξουθένωση και να διατηρήσουμε την ψυχική μας υγεία που θα μας βοηθήσει να κρατήσουμε σε υψηλό επίπεδο την αγωνιστική μας απόδοση.

Ένα άλλο βασικό στοιχείο για την επίτευξη ισορροπίας στη ζωή είναι ο καθορισμός ορίων. Για να διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά το χρόνο μας, πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να πούμε «όχι» σε ορισμένες δεσμεύσεις ή αιτήματα που μπορεί να εμποδίσουν την ικανότητά μας να επιτύχουμε τους στόχους μας ή να διατηρήσουμε τη συνολική μας ευημερία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τον καθορισμό ορίων στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στο να λέμε «όχι» σε μια επιπλέον εργασία ή ακόμη και σε επιλογές διασκέδασης που δεν μας ικανοποιούν.

Η αυτοφροντίδα είναι επίσης βασικό συστατικό για την επίτευξη ισορροπίας στη ζωή. Οι αθλητές ασκον συχνά μεγάλη πίεση στους εαυτούς τους για να αποδώσουν στο υψηλότερο επίπεδο, κάτι που μπορεί να είναι απίστευτα αγχωτικό και να επιβαρύνει την ψυχική τους υγεία. Η άσκηση δραστηριοτήτων αυτοεξυπηρέτησης όπως η άσκηση, η υγιεινή διατροφή, ο αρκετός ύπνος, το να περνάμε χρόνο στη φύση και να επιδιώκουμε χόμπι μπορούν να μας βοηθήσουν να διατηρήσουμε μια αίσθηση ισορροπίας και να αποτρέψουμε την εξάντληση.

Επιπλέον, η καλλιέργεια ουσιαστικών σχέσεων με τους άλλους είναι μια άλλη σημαντική πτυχή της ισορροπίας της ζωής. Ως κοινωνικά όντα, επιθυμούμε τη σύνδεση και την υποστήριξη από τους άλλους και το να νιώθουμε απομονωμένοι ή χωρίς υποστήριξη μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική μας υγεία. Η συμμετοχή σε ομαδικά αθλήματα ή κοινοτικές δραστηριότητες, η ανάπτυξη νέων φιλιών και το να περνάμε ποιοτικό χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα μπορούν όλα να μας βοηθήσουν να νιώθουμε υποστήριξη και πληρότητα.

Τέλος, πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε τις μοναδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αθλητές όσον αφορά την επίτευξη ισορροπίας στη ζωή τους. Οι αθλητές συχνά αναμένεται να έχουν υψηλό επίπεδο, ενώ παράλληλα διαχειρίζονται έντονα προγράμματα προπόνησης, ταξίδια και υποχρεώσεις μέσων ενημέρωσης, γεγονός που μπορεί να δυσκολέψει την εύρεση χρόνου για άλλες σημαντικές πτυχές της ζωής.

Συμπερασματικά, η επίτευξη μιας υγιούς ισορροπίας στη ζωή είναι απαραίτητη για την ψυχολογική μας ευεξία, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της αθλητικής απόδοσης. Δίνοντας προτεραιότητα στον χρόνο μας, θέτοντας όρια, ασκώντας αυτοφροντίδα και καλλιεργώντας ουσιαστικές σχέσεις με τους άλλους, μπορούμε να μειώσουμε το άγχος, να αυξήσουμε τα επίπεδα ευτυχίας και να διατηρήσουμε την ψυχική μας υγεία. Οι αθλητές μπορεί να χρειαστούν τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας για την επίτευξη ισορροπίας στη ζωή για τη βέλτιστη απόδοση και ευεξία τους.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...

Εν κινήσει

Στον σύγχρονο κόσμο της ευκολίας, της άνεσης και της αυτοματοποίησης, όπου κάθε ενέργεια μικρή ή μεγάλη πραγματοποείται με τον λιγότερο επαχθή τρόπο, το να επιλέγεις τον «δύσκολο» δρόμο, μάλλον φαντάζει παράλογο.

Κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας έχουμε πλέον τη δυνατότητα να καταβάλουμε ελάχιστη σωματική (και συχνά ίσως και πνευματική) προσπάθεια για να ολοκληρώσουμε τα καθήκοντά μας. Από την μηχανή του καφέ μας, από την ηλεκτρική μας οδοντόβουρτσα από το μέσο που θα χρησιμοποιήσουμε για να μεταβούμε στον χώρο εργασία μας, από την ίδια την μορφή της εργασίας μας, από τον τρόπο που θα επικοινωνήσουμε, από τον τρόπο που θα μαγειρέψουμε, από.. από... από... εώς και την ηλεκτρική μας οδοντόβουρτσα που θα χρησιμοποιήσουμε πρωτού κοιμηθούμε. Όλα οδηγούν σε έναν εύκολο, βολικό και ξεκούραστο τρόπο ζωής. Σίγουρα όχι για όλους αλλά για αρκετούς η ζωή ξεκινάει και τελείωνει καθημερινά ασπαζόμενη ένα πλήρως καθιστικό και αυτοματοποιημένο μοτίβο διαβίωσης. Ζήτω η τεχνολογία! Ζήτω οι μηχανές!Ζήτω τα κουμπια! Ζήτω το εύκολο...

Θα ήταν μάλλον άκαιρο να ξεκινησουμε εν προκειμένω τη συζήτηση γύρω από τις σωματικές και ψυχικές δυσλειτουργίες που επιφέρει αυτή η νέα τεχνολογική πραγματικότητα. Άλλωστε, εκτός από την παχυσαρκία και την κατάθλιψη, που τυγχάνει και οι δύο να είναι σημαιοφόροι των επιπτώσεων της ακινησίας, ακολουθούν πληθώρα συνεπειών με τις οποίες το ανθρώπινο είδος ξεπληρώνει το τίμημα της ξεκούρασης.

Στο παράδοξο τώρα του πράγματος, κατά την χρυσή αυτή περίοδο της ευκολίας και της καλοπέρασης, όλο και περισσότερος κόσμος φαίνεται να επιλέγει τον δύσκολο δρόμο του τρεξίματος. Ανεξαρτήτως χιλιομέτρων, επιδόσεων και τερέν, ο αριθμός των ανθρώπων που ασχολούνται με το τρέξιμο, αυξάνεται συνεχώς. Αρκεί μια βόλτα στους λόφους ενός αστικού ιστού, σε μία μεγάλη πεζοδρομημένη έκταση και μια ματιά στα στάδια και στις περιμέτρους αυτών. Υπάρχει παντού κόσμος που τρέχει. Κόσμος κάθε ηλικίας, φυσικής κατάστασης και αθλητικού επιπέδου. Κόσμος που απλά τρέχει. Αν επίσης κοιτάξουμε πιο προσεχτικα τις λίστες εκκίνησης αγώνων τρεξίματος,είτε ορεινών,είτε ασφάλτινων, ο αριθμός των συμμετεχόντων κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας έχει εκατονταπλασιαστεί, ενώ παράλληλα προέκυψε και η ανάγκη δημιουργίας αναρίθμητων αγώνων τρεξίματος για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των ενδιαφερομένων.Και τι έκπληξη! Οι θέσεις των συμμετοχων σχεδόν πάντοτε γεμάτες.

Τί ήταν άραγε αυτό που οδήγησε τόσο κόσμο στο να επιλέξει αυτόν τον άβολο τρόπο ζωής; Και είμαι απολύτως σίγουρος στο ότι όποιον δρομέα και να ρωτήσει κάποιος, ανεξαρτήτως επιδόσεων και φυσικής κατάστασης, θα συμφωνούσε ότι η προπόνηση του τρεξίματος δεν είναι εύκολο και ξεκούραστο πράγμα. Τουναντίον, το τρέξιμο σε συχνή βάση από μόνο του, αλλά και σε συνδυασμό με ένα απαιτητικό πρόγραμμα δουλειάς, οικογενειακών υποχρεώσεων και φυσικά όλων των υπόλοιπων καθημερινών πεζών απαιτήσεων, μόνο εξαντλητικό θα πορούσε να είναι.Είμαι επίσης σίγουρος ότι κανένας δρομέας δεν ξυπνάει αναίμακτα τις πρώτες πρωινές και σκοτεινες ώρες του χειμώνα για να προλάβει να προπονηθεί πρωτού ξεκινήσει η κανονικότητά του, ούτε ότι του φαίνεται φοβερά διασκεδαστικό να σιγολιώνει κάτω από τον καυτό ήλιο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες προπόνησης. Επομένως; Μα τι κάνουν όλοι αυτοί; Ολα ειναι ευκολα σημερα, απλα, ξεκούραστα... γιατί ταλαιπωρούν το σώμα τους;

Μα ειναι τόσο προφανές! Ολοι αυτοι δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να αντιστέκονται. Αντιστέκονται στο παράδοξο της ακινησίας, της μη αξιοποίησης όλων των φυσικών δυνατοτήτων με τις οποίες γενιέται κάθε ανθρώπινο ον, της πνευματικής και σωματικής σήψης. Επίσης, το μεγαλύτερο κομμάτι τη προπόνησης κάθε δρομέα θα λέγαμε ότι είναι μάλλον επανορθωτικό αυτού του παρα φύσιν νοσηρού τρόπου ζωής. Το να περνάς το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σου καθιστός, θα λέγαμε ότι είναι τόσο παράδοξο όσο συνειδητά να αποφασίζεις να ζήσεις χρησιμοποιώντας μόνο τα ένα από τα δύο σου χέρια. Θεωρείς ότι μετά από λίγο καιρό να δύο σου χέρια θα ήταν εξίσου λειτουργικά; Θα ελεγα πως το ακίνητο χερι κάθε άλλο παρά λειτουργικό θα ήταν.

Το να κρατάμε σε ύπνωση όλες αυτές τις φυσικές δυνατότητες με τις οποίες γεννιόμαστε και να αγκαλιάζουμε με τόση ακρισία την αυτοματοποιημένη και εύκολη επιλογή του ξεκούραστου, που η τεχνολογία φρόντισε να μας εξασφαλίσει, μαντεύω ότι είναι η πηγή πολλών δεινών. Προφανώς δεν θα επιστρέψουμε στον "άνθρωπο τροφοσυλλέκτη" για να μην ζούμε καθιστοί, αλλά το τρέξιμο σίγουρα μας επιτιτρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε μέσα στην νέα εύκολη τάξη πραγμάτων με λιγότερο κόστος.

Η αύξηση του τρεξίματος αποτελεί την υποσυνείδητη απελπισμένη προσπάθεια του είδους μας να αξιοποιήσει τους φυσικούς του μηχανισμούς, πρωτού πέσουν σε αχρησία και μια βουβή παραδοχή ότι η ακινησία είναι συνώνυμο της φθοράς. Ας κινηθούμε γρηγορότερα από την φθορά! Ας συνεχίσουμε εν κινήσει λοιπόν...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...

Οι επιδράσεις του COVID-19 στον αθλητισμό

Προπονήσεις και Αγώνες

Με πολλές αθλητικές εκδηλώσεις, προπονήσεις και αγώνες να έχουν αναβληθεί επ’ αόριστον, δίχως να γνωρίζουμε το ακριβές χρονικό διάστημα και παράλληλα όλες οι αθλητικές εγκαταστάσεις προπονήσεων να κλείνουν, αυτό είναι πιθανό να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις σε ένα μεγάλο αριθμό αθλητών.

Προπονήσεις και Αγώνες

Εν μέσω της τρέχουσας παγκόσμιας πανδημίας, είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε σαν να βρίσκεστε σε ένα συναισθηματικό «τρενάκι του λουνα παρκ». Η απώλεια του αγωνιστικού ρυθμού λόγω έλλειψης προπονήσεων και αγώνων, η απώλεια ψυχικής και πνευματικής εγρήγορσης και η απώλεια συγκέντρωσης-λόγω της διαφοροποίησης του καθημερινού προγράμματος- η συνεχής εισροή πληροφοριών, η αβεβαιότητα με την προσωπική υγεία και η υγεία των άλλων σε συνδυασμό με τις ταχέως μεταβαλλόμενες αναφορές, είναι χαρακτηριστικό των σκαμπανεβασμάτων ενός rollercoaster.

Το COVID-19 επηρεάζει τον καθένα διαφορετικά, και ο αντίκτυπος που έχει σε εσάς είναι εντελώς φυσιολογικός και έγκυρος. Μερικά κοινά συναισθήματα είναι ο φόβος, το άγχος, η απώλεια, η ανακούφιση, η σύγχυση, η απογοήτευση, η μοναξιά, η εξάντληση, η απογοήτευση και ο θυμός.

Βάλτε προτεραιότητα τις βασικές σας ανάγκες

✓Η δημιουργία καθημερινού προγράμματος θα σας βοηθήσει να παραμείνετε σε πρόγραμμα σαν να είχατε προπόνηση.

✓Εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία να επικεντρωθείτε στη διατροφή σας σε συνεργασία με τον διατροφολόγο της ομάδας. Μάθετε πώς μπορείτε να δημιουργήσετε ένα υγιεινό πρόγραμμα γεύματος και ζητήστε από τους γονείς σας να σας καθοδηγήσουν σχετικά με τις δεξιότητες μαγειρικής.

✓Η διατήρηση ίδιων συνηθειών σε ώρες ύπνου και ξεκούρασης θα βοηθήσει να μην αλλάξει η πνευματική σας ετοιμότητα και εγρήγορση.

✓Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον χρόνο σας για να ξεκουραστείτε και να ανακάμψετε, να εμπλακείτε σε άλλα ενδιαφέροντα, να διαχειριστείτε τις υποχρεώσεις του σχολείου και να συνεχίσετε την προπόνηση ή να διατηρήσετε το επίπεδο φυσικής σας κατάστασης.

✓Παρακολουθήσετε την ψυχική και συναισθηματική σας υγεία αναγνωρίζοντας τα συναισθήματά σας. Κατανοήστε τα και αποδεχτείτε τα. Προβλέψτε ότι τα συναισθήματά σας πιθανότατα θα αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου καθώς εξελίσσεται η πανδημία coronavirus.

✓Συζητήστε το - Προσδιορίστε τα άτομα που εμπιστεύεστε και πιστεύετε ότι μπορεί να είναι πηγές υποστήριξης και καθοδήγησης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μείνετε σε επαφή με τον προπονητή και τους συμπαίκτες σας μέσω μηνυμάτων, βίντεο και των κοινωνικών μέσων δικτύωσης.

Μείνετε δραστήριοι και συγκεντρωμένοι

✓Κάντε ένα σχέδιο για το πού θα κατευθύνετε το χρόνο και την ενέργειά σας - για μεμονωμένους στόχους φυσικής κατάστασης και γενική ευεξία - και διαμορφώστε το σε ένα καθημερινό πρόγραμμα.

✓Εφαρμόστε ατομικό πρόγραμμα προπόνησης που σας έχει δοθεί από τον προπονητή και γυμναστή της ομάδας και θα σας βοηθήσει να παραμείνετε έτοιμοι τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά (ασκήσεις στο σπίτι ή σε περιβάλλον φροντίζοντας τις κοινωνικές αποστάσεις)

✓Καταγράψετε ατομικούς στόχους εξέλιξης για τη συνέχεια της αγωνιστικής περιόδου

✓Βγείτε σε εξωτερικούς χώρους για τρεξίματα ή τζόκινγκ σε συνεργασία με το γυμναστή σας και φροντίζοντας να κρατάτε τις κοινωνικές αποστάσεις.

✓Η άσκηση βοηθά στη διαχείριση του στρες, στην καταπολέμηση των ασθενειών και στη διατήρηση της θετικής ψυχικής υγείας.

Καθιερώστε άλλες υγιείς συνήθειες

✓Σκεφτείτε πώς θέλετε να συνεχίσετε να ασχολείστε με το άθλημά σας: Είναι σημαντικό να σκεφτείτε τι είναι καλύτερο για εσάς τώρα και με την πάροδο του χρόνου καθώς η κατάσταση μας εξελίσσεται. Ίσως θελήσετε επίσης να το συζητήσετε με το προπονητή σας, αναθεωρώντας ίσως τους στόχους ή τις προσδοκίες σας μαζί.

✓Θυμηθείτε το "γιατί" σας: Ακόμα και χωρίς ανταγωνισμό στον ορίζοντα, το να σκεφτείτε και να θυμηθείτε το "γιατί" ή τον λόγο για να κάνετε προπόνηση και άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να παραμείνετε θετικοί και να έχετε κίνητρα στο άθλημά σας.

✓Ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει γύρω μας, αναγνωρίστε ότι το μόνο πράγμα που έχετε τον έλεγχο είναι εσείς, πιο συγκεκριμένα, η στάση σας, η προσπάθειά σας και οι ενέργειές σας.

✓Ακούστε μουσική

✓Γράψτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας (ημερολόγιο σκέψεων)

✓Εξοικονομήστε χρόνο για να εξασκηθείτε σε ψυχικές δεξιότητες σε συνεργασία με τον αθλητικό ψυχολόγο της ομάδας σας.

✓Ακολουθήστε τη δική σας πρακτική ή χρησιμοποιήστε μια εφαρμογή όπως Headspace, Calm, WellU ή Fit Brains.

✓Διαβάστε βιβλία. Το διάβασμα διατηρεί σε υψηλό επίπεδο την πνευματική λειτουργία και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Αφιερώστε 1-2 ώρες ημερησίως για να ασχοληθείτε πνευματικά (διαβάζω ή βλέπω) με το άθλημά σας

✓Χρησιμοποιήστε χρήσιμους περισπασμούς (κάντε μια βόλτα σε έναν καταπράσινο χώρο, εκμάθηση μιας νέας ικανότητας, ξεκινήστε ένα νέο χόμπι στο σπίτι (επιτραπέζια παιχνίδια, puzzle), κάντε μια δραστηριότητα με τα άλλα μέλη της οικογένειας, παρακολουθήστε τηλεόραση βλέποντας ταινίες/σειρές με την οικογένειά σας, παρακολούθηση αγώνων και σημειώσεις για στοιχεία που αφορούν σε εσάς, καταγραφή στόχων εξέλιξης για τη συνέχεια της αγωνιστικής περιόδου και απολογισμός της έως τώρα περιόδου)

Μείνετε «συνδεδεμένοι»

✓Μείνετε κοινωνικά συνδεδεμένοι με φίλους και συμπαίκτες μέσω κοινωνικών μέσων και συνομιλιών βίντεο.

✓Μοιραστείτε συνδέσμους YouTube για προπονήσεις, δεξιότητες και ασκήσεις.

✓Προγραμματίστε ζωντανές (εικονικές) προπονήσεις μέσω μιας πλατφόρμας συνομιλίας μέσω βίντεο.

✓Ανταγωνιστείτε ουσιαστικά με φίλους, συγγενείς και συμπαίκτες — χρησιμοποιώντας τις δικές σας συσκευές, όπως ανταλλαγή βίντεο από το καλύτερο πλάνο μπάσκετ στο δρόμο ή σπριντ split ή χρησιμοποιώντας μια πλατφόρμα όπως Zwift, Garmin, MapMyRun, Strava και ErgBuddy.

✓Μείνετε ενημερωμένοι. Αυτή η άνευ προηγουμένου κατάσταση εξελίσσεται ραγδαία και νέες πληροφορίες εμφανίζονται πολύ συχνά. Είναι σημαντικό να ενημερώνεστε στις αξιόπιστες ενημερώσεις COVID-19, όπως από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, για να γνωρίζετε τι σημαίνει αυτό για εσάς και τα αγαπημένα σας πρόσωπα στη γεωγραφική σας περιοχή.

✓ Αναζητήστε σελίδες στο διαδίκτυο που αναφέρονται σε αθλητικά θέματα ή αθλητικού περιεχομένου βιβλία.

✓ Αναπτύξτε ρουτίνα επαφής με την οικογένεια, φίλους, συμπαίκτες ή προπονητές.

✓ Αποφύγετε τη χρήση του κινητού και των παιχνιδιών σε οθόνες για πολλές ώρες μέσα.

✓ Αποφύγετε τις πολλές μετακινήσεις και τις συνεχείς εξόδους.

Tραυματισμοί

✓Αφιερώστε χρόνο για ενδυνάμωση, ασκήσεις ευελιξίας και εύρος ασκήσεων κίνησης εντός ή εκτός του σπιτιού σε συνεργασία με τον γιατρό και τον γυμναστή της ομάδας σας.

✓Συμμετοχή σε προγράμματα στο σπίτι που έχουν σχεδιαστεί για την πρόληψη τραυματισμών (YouTube, πλατφόρμες)

"Αφιερώστε αυτό το χρόνο για να είστε σωματικά και ψυχικά πιο δυνατοί. Μπορείτε να το κάνετε - και είμαι εδώ για να σας υποστηρίξω. Και μην ξεχνάτε ότι είμαστε όλοι μαζί σε αυτό! "

Επίλογος

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, εκατομμύρια νέοι αθλητές έχουν χάσει όχι μόνο τις ευκαιρίες τους να αγωνιστούν, αλλά και τις καθημερινές τους σχέσεις με συμπαίκτες. Αυτή η αλλαγή στον τρόπο ζωής είναι δύσκολη για αθλητές σε όλο τον κόσμο, ειδικά για εκείνους που πιστεύουν ότι το άθλημά τους είναι η ταυτότητά τους.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...

Ο ρόλος των γονέων στην αθλητική πορεία των παιδιών

«Μπαίνοντας στο γήπεδο για να ξεκινήσω τον αγώνα έριξα μια ανήσυχη ματιά στις κερκίδες, ψάχνοντάς τους. Στην ιδέα ότι με παρακολουθούσαν και πάλι πίσω από τη κάμερα, το στομάχι μου σφίχτηκε. Το απόγευμα θα παρακολουθούσαμε, όπως συνηθίζαμε μετά από κάθε αγώνα, βιντεοσκοπημένη την κούρσα μου και θα επισημαίναμε τα λάθη μου… κυρίως αυτά. Δυστυχώς για εμένα είχα κερδίσει πολλές φορές στο παρελθόν, οπότε περίμεναν πάλι το ίδιο. Έπρεπε πάλι να κερδίσω… για αυτούς. Αυτό θα τους έκανε σίγουρα πολύ χαρούμενους και εμένα πιο αγαπητό σε αυτούς. Θα ένιωθαν περήφανοι και δικαιωμένοι που παρότι δούλευαν πολύ, έβρισκαν χρόνο για τις μετακινήσεις μου από και προς την προπόνηση. Οι σκέψεις μου αυτές συνοδεύτηκαν από αρνητικά σενάρια πιθανής αποτυχίας και το στομάχι μου ξεκίνησε να παραπονιέται. Τα πόδια μου βάρυναν και εγώ ξεκινούσα την κούρσα μου νιώθοντας ήδη ηττημένος». Μ.Π. {Απόσπασμα συνεδρίας μου με 14χρονο αθλητή στίβου, δρομέα μεσαίων αποστάσεων}. Είναι δυστυχώς πολύ συχνό φαινόμενο αθλητές κάθε ηλικίας, αλλά κυρίως κατά τα προεφηβικά και εφηβικά χρόνια, να έχουν εντελώς διαφορετική εμφάνιση σε αγώνες από αυτή που συνήθως έχουν στις προπονήσεις. Ανεξαρτήτως του εάν πρόκειται για ατομικά ή ομαδικά αθλήματα η πτωτική επίδοση την ημέρα του αγώνα είναι απόρροια πληθώρας παραγόντων που έχουν μετατραπεί σε καθ’εξιν σκέψεις από τις οποίες ο αθλούμενος δεν μπορεί να απεμπλακεί. Πρόσφατη έρευνα ήρθε για να ποινικοποιήσει το άγχος και να αποκαλύψει το τρομαχτικό ποσοστό του 13% πιθανής μείωσης της επίδοσης του αθλητή εξαιτίας αυτού. Και μπορεί το 13% να φαντάζει μικρό ποσοστό , αλλά μόνο ένας αθλητής μπορεί να αποτυπώσει πόσο δύσκολα το είχε δομήσει, για να το στερηθεί την ημέρα του αγώνα από τις ίδιες του τις σκέψεις. Πώς οδηγείται όμως ένας αθλητής σε αυτές τις σκέψεις και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ένα ανέμελο, ενθουσιώδες παιδί που δεν έχει διαμορφώσει ακόμη εγωιστικά αισθήματα ενηλίκων; Πότε σταματάει ο αθλητισμός να αποτελεί χώρο χαράς και εκτόνωσης και μετατρέπεται σε αρένα αξιολόγησης και μέτρησης αυτοεκτίμησης του αθλούμενου; Η ήττα επηρεάζει άμεσα τον αθλητή ή αποτελεί αντανακλαστικό ερέθισμα για τον ίδιο μέσα από τον αντίκτυπο που έχει στον αξιακό χάρτη του περιβάλλοντός του; Υπάρχει μια γραφικότητα πίσω από αυτή τη διαπίστωση αλλά οι γονείς αποτελούν τους πομπούς των συναισθημάτων που βιώνουν τα παιδιά στον αθλητισμό. Από τη μία είναι απολύτως φυσιολογικό να ενθουσιάζονται με τις καινούριες δραστηριότητες των παιδιών τους και πόσο μάλλον με τον αθλητισμό που από μόνος του εκπέμπει πρόσφορο έδαφος για πάθος. Πολύ γρήγορα όμως βλέπουμε φανατισμένους ενηλίκους, με σύγχυση ρόλων κατά τη διάρκεια αγώνων όπου δύσκολα γίνεται ευκόλως διακριτό αν οι ίδιοι εκείνη τη στιγμή είναι γονείς, προπονητές ή οι ίδιοι αθλητές. Σε περίπτωση δε που έχουν υπάρξει και οι ίδιοι αθλητές στο παρελθόν, η αναβίωση της εμπειρίας τους μέσα από τα παιδιά τους προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη δυσκολία στους ίδιους να ελέγξουν το θυμικό τους και στα παιδιά να αγωνιστούν με αυτό το συναισθηματικό φορτίο. Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά να μην έχουν ελευθερία επιλογών, σε περίπτωση που επιθυμούν να διακόψουν τον αθλητισμό ή να μεταβάλλουν την επιλογή του αθλήματος τους, από φόβο μήπως απογοητεύσουν ή στεναχωρήσουν τους γονείς τους. Επίσης η επιθυμία τους να κερδίζουν συντηρείται συχνά από λανθασμένα αίτια, όπως από το βάρος που έχουν προσδώσει οι γονείς τους στη νίκη. Το ίδιο όμως κάνει ταυτόχρονα την ήττα να φαντάζει πολύ τρομακτική και τελεσίδικη, ενώ είναι αναπόφευκτη να έρθει κάποια στιγμή ανεξαρτήτως δυνατοτήτων και συνθηκών. Συχνή λανθασμένη προσέγγιση των γονέων που δημιουργεί συναισθήματα πανικού στον αθλητή στους αγώνες: • Σύγκριση του παιδιού με άλλους αθλητές. • Υπερθεματισμός κάποιας ήττας του αθλητή. • Αρνητικά σχόλια για αποτυχίες άλλων αθλητών μπροστά στο παιδί. • Παρουσία γονέων παρά την θέληση του αθλητή σε αγώνα ή προπονήσεις. • Ασταμάτητες συζητήσεις στο σπίτι για το συγκεκριμένο άθλημα. • Υπέρμετρος έπαινος κάποιας νίκης του παιδιού είτε στο ίδιο είτε σε άλλα άτομα. • Η ένταση της επιβράβευσης του παιδιού για τον αγώνα να είναι συνυφασμένη με το αποτέλεσμα αυτού. Οι γονείς αποτελούν τους άμεσους προστάτες των παιδιών και ο ρόλος τους στον αθλητισμό πρέπει να είναι αντίστοιχος με αυτόν που έχουν στην υπόλοιπη ζωή των παιδιών τους. Οφείλουν να μην παίρνουν τον ρόλο του προπονητή, του φιλάθλου ή να επιτρέπουν στις δικές τους επιθυμίες να βρίσκουν έδαφος για προβολή μέσα από τη δραστηριότητα των παιδιών τους. Οι ήττες επίσης των παιδιών δεν πρέπει να μετατρέπονται σε οικογενειακή τραγωδία αλλά πρέπει να έχουν διδακτικό χαρακτήρα. «Κάνεις αυτό το άθλημα για να διατηρείσαι υγιής, να εκτονώνεσαι, να περνάς όμορφα, να κάνεις να καινούριους φίλους και να διαμορφώσεις έναν ακέραιο χαρακτήρα» είναι ενδεικτικές συμβουλές που θα μπορούσαν να δοθούν σε έναν αγχωμένο έφηβο αθλητή. Τα παιδιά στον αθλητισμό δεν αποτελούν μέσο υλοποίησης των ονείρων και των φιλοδοξιών που είχαν κάποτε οι γονείς για τους ίδιους αλλά είναι ξεχωριστές προσωπικότητες με δικά τους «θέλω» για να σηκώνουν και ξένο βάρος στον αθλητισμό. Ο υπερθεματισμός επίσης των θυσιών, οικονομικών ή επαγγελματικών, που τυχόν κάνουν οι γονείς για να μπορέσουν να στηρίξουν το άθλημα του παιδιού τους είναι περιττός. Τα παιδιά ήδη ξέρουν… μόνο επιπλέον άγχος τους προσδίδεται όταν αναφέρεται συνεχώς η συνεισφορά των γονιών τους. Ο αθλητισμός είναι ένα όμορφο ατελείωτο πάρτι. Είναι η ευκαιρία να γιορτάσουμε για αυτά που μπορεί να κάνει το σώμα μας. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση εμπερικλείει φανατισμό και παραλογισμό. Τα παιδιά δεν είναι μέσο επίδειξης και οι επιδόσεις τους δεν είναι η απτή απόδειξη ότι κάνουμε κάτι σωστά σαν γονείς. Και ας μην ξεχνάμε ποτέ ότι ένα αγχωμένο παιδί, γίνεται ένας αγχωμένος ενήλικας που έχει οικειοποιηθεί όλη την ανάγκη των γονιών του για διάκριση και δεν έχει διδαχτεί ότι η νίκη δεν αποτελούσε ποτέ τεκμήριο ευτυχίας. Παρα μόνο οι σκέψεις μας…. Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος Ιωάννου Γιώργος| Δ.Σ.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...

Ο ρόλος των γονέων στον αθλητισμό

Πολύ συχνά παρατηρείται το φαινόμενο οι γονείς να παρακολουθούν ένα αγώνα στον οποίο παίζει το παιδί τους από την πλάγια γραμμή του γηπέδου, φωνάζοντας και επικρίνοντας το διαιτητή, τον προπονητή, τους αντιπάλους αλλά ακόμα και το ίδιο το παιδί τους, μη διστάζοντας ακόμα να καθίσουν είτε στον πάγκο παρεμβαίνοντας στο ρόλο του προπονητή, είτε να εισέλθουν στον αγωνιστικό χώρο, όταν οι ίδιοι το κρίνουν απαραίτητο. Προσωπικά, έχω βρεθεί σε τουρνουά ποδοσφαίρου αφιερωμένο στους γονείς των λιλιπούτειων αθλητών και κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, οι γονείς έχασαν τον έλεγχο, με αποτέλεσμα να πιαστούν στα χέρια και να αποτελέσουν το χειρότερο παράδειγμα για τα παιδιά τους... Άρα πώς θα μπορούσαν να ζητήσουν από το παιδί τους να αποφύγει μια παρόμοια συμπεριφορά αύριο; Έχετε αναρωτηθεί πόσο κοστίζει μια τέτοια συμπεριφορά και πόσο επηρεάζει την αθλητική συμμετοχή του παιδιού σας; Πόσο θα έπρεπε να εμπλέκεται ο γονιός τελικά; Γίνεται αυτονόητο, λοιπόν, ότι το παιδί που βρίσκεται ανάμεσα σε τόσες συγκρούσεις πληρώνει όλες τις δυσάρεστες καταστάσεις, με αποτέλεσμα να έχει πολλά προβλήματα όχι μόνο προπονητικά αλλά και ψυχολογικά.

Καταρχάς οι γονείς διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην αθλητική ανάπτυξη του παιδιού τους και η συμπεριφορά τους σχετίζεται άμεσα με την εξέλιξη, ανάπτυξη και ολοκλήρωση των παιδιών τους ως προσωπικότητες. Ωστόσο, η προσοχή πρέπει να επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται, καθώς η συμπεριφορά τους μπορεί να έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιπτώσεις στην αθλητική εμπειρία του παιδιού τους. Οι γονείς δεν είναι μόνο υπεύθυνοι για μια σειρά από πρακτικής φύσεως ζητήματα (π.χ. οικονομικά ζητήματα, μετακινήσεις κλπ), που τους δημιουργεί κάποιες φορές επιπρόσθετες πιέσεις καθώς προστίθενται στις ήδη πολυάριθμες υποχρεώσεις τους αλλά και να παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη στα παιδιά τους. Αυτό απαιτεί την εξασφάλιση ενός υγιούς οικογενειακού περιβάλλοντος, που θα προωθεί την οικογενειακή φροντίδα από όλα τα μέλη της οικογένειας, την παρουσία των γονιών στην προσπάθεια του παιδιού τους αλλά και την καλή σχέση με το σύλλογο και τον προπονητή. Ο ρόλος τους μπορεί να είναι είτε τροχοπέδη στην προσπάθεια των παιδιών τους, είτε βοηθητικός για την μετέπειτα εξέλιξη του αθλητή/παιδιού. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η συμπεριφορά τους έγκειται στην παροχή υλικής, συναισθηματικής και ψυχολογικής υποστήριξης προς τα παιδιά τους, προκειμένου να εξελιχθούν σε ώριμους και ολοκληρωμένους πρωταθλητές.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιδιά μέσα από την ενασχόληση τους με τον αθλητισμό αποζητούν την αποδοχή και την επιβράβευση από τους ίδιους τους γονείς τους αλλά και οι γονείς με τη σειρά τους αποζητούν κάποια οφέλη, που πολλές φορές προκαλούν εμπόδιο στην προσπάθεια που κάνουν τα παιδιά τους. Οι γονείς μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές συνέπειες στο παιδί τους με την υπερβολική πίεση, την υπερβολική ενθάρρυνση (π.χ. «είσαι ο επόμενος Διαμαντίδης»), με τις υπερβολικές απαιτήσεις και προσδοκίες που έχουν, με την έντονη κριτική που ασκούν στα παιδιά τους, με το να μπαίνουν ως ασπίδα προστασίας σε όλες τις δυσκολίες των παιδιών τους αλλά και με την αδιαφορία λόγω αυξημένων επαγγελματικών υποχρεώσεων. Αυτό μπορεί να τους προκαλέσει την αύξηση δυσάρεστων συναισθημάτων (π.χ. στρες, θυμό, ενοχές), αρνητικό τρόπο σκέψης προς τον εαυτό τους (π.χ. «είμαι άχρηστος»), μείωση της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης τους, απώλεια ενδιαφέροντος, αισθήματα απόρριψης και κοινωνικού αποκλεισμού, προβλήματα στον ύπνο και στην όρεξη, ψυχοσωματικά συμπτώματα και εγκατάλειψη της άσκησης. Ποιος θα το ήθελε αυτό για το παιδί του; Κανείς!!! Μήπως να αναρωτηθείς αν έχεις αυξημένες απαιτήσεις από το παιδί σου, μήπως ικανοποιείς τα δικά σου ανεκπλήρωτα όνειρα μέσω της αθλητικής επιτυχίας του παιδιού σου; Μήπως παγιδεύεσαι στο το «φαινόμενο της αντίστροφης εξάρτησης», στο οποίο προσπαθείς να επιτύχεις μέσα από το άθλημα των παιδιών και να αναδείξεις στοιχεία, τα οποία δεν είχες την ευκαιρία να αναδείξεις στο παρελθόν; O Carl Yung είπε ότι η μεγαλύτερη τραγωδία μιας οικογένειας είναι η ζωή που οι γονείς δεν έζησαν...

Ποιος είναι ο τρόπος για να βοηθήσουμε τα παιδιά να διασκεδάσουν μέσα από τον αθλητισμό;

Ενισχύστε στο παιδί ότι ο αθλητισμός είναι καλός και να του υπενθυμίζετε τη χαρά, τα οφέλη και την απόλαυση που του προσφέρει.
Ενημερωθείτε για τους κανόνες του παιχνιδιού, την τεχνική και την τακτική του αθλήματος.
Να είστε υποστηρικτικοί, με ενδιαφέρον και ήρεμοι στις αντιδράσεις σας, προβάλλοντας σωστά πρότυπα συμπεριφοράς. Χρησιμοποιείστε πρότυπα αθλητικής συμπεριφοράς μεγάλων αθλητών.
Διαμορφώστε ένα ασφαλές, υποστηρικτικό και ενθαρρυντικό πλαίσιο, τόσο για τις νίκες όσο και για τις ήττες, τα λάθη και τις απογοητεύσεις.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να μιλήσουν στους προπονητές για ό,τι τους απασχολεί και να ζητήσουν βοήθεια ή υποστήριξη.
Προσφέρετε συναισθηματική υποστήριξη και θετική ανατροφοδότηση.
Παρακολουθείστε τους αγώνες, χωρίς να παρεμβαίνετε, αλλά συζητώντας για αυτούς.
Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες και να σέβεστε στόχους των παιδιών.
Να στηρίζετε το παιδί σας στις επιλογές του, ώστε να ενισχύσει το αίσθημα της αυτονομίας του.
Αναγνωρίστε την προσπάθεια και την προσωπική βελτίωση και όχι μόνο το αποτέλεσμα.
Μάθετε στο παιδί σας να σέβεται όλους τους εμπλεκομένους (προπονητή, συμπαίκτες, αντιπάλους) και να συνεργάζεται μαζί τους.
Δημιουργείστε μια σχέση συνεργασίας με τον προπονητή, ώστε να ενημερωνόσαστε και να ενημερώνεστε για την πορεία του παιδιού σας.

Κλείνοντας θα χρησιμοποιήσω τα λόγια του Michael Jordan: «Οι ήρωες μου είναι και ήταν οι γονείς μου. Δεν μπορώ να με σκεφτώ να έχω κάποιον άλλον ως ήρωα μου». Άρα, ο γονιός θα πρέπει να είναι συνειδητοποιημένος στο τι θέλει να προσφέρει στο παιδί του, να είναι σταθερός στη συμπεριφορά του, να επικοινωνεί και να συνεργάζεται μαζί του. Λάθη όλοι κάνουμε και δεν υπάρχει κάτι γύρω μας τέλειο, ούτε εμείς είμαστε τέλειοι, είναι όμως θετικό να εντοπίζουμε τα λάθη μας και να είμαστε πρόθυμοι να τα αλλάξουμε.

Ιωάννου Γεώργιος
Ψυχολόγος- Γνωστικός Συμπεριφορικός Ψυχοθεραπευτής Παιδιών- Εφήβων- Ενηλίκων- Ζευγαριών
Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Αθλητική Ψυχολογία
Εξειδίκευση στις Διατροφικές Διαταραχές και στην Παχυσαρκία
www.psixologos-ioannou.gr

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...

ΑΡΘΡΑ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΘΡΩΝ