Οι επιδράσεις του COVID-19 στον αθλητισμό

Το άγχος πριν από έναν σημαντικό αγώνα είναι μια φυσιολογική ψυχολογική αντίδραση, που σχετίζεται με την ενεργοποίηση του οργανισμού και την προετοιμασία για υψηλή απόδοση. Ωστόσο, η διαχείριση αυτού του άγχους καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την απόδοση του αθλητή. Ως κλινικός αθλητικός ψυχολόγος και αθλητής υπεραντοχής, μέσα από τη συνεργασία μου με κορυφαίους επαγγελματίες αθλητές αλλά και από την προσωπική μου εμπειρία σε αγώνες μεγάλων αποστάσεων, έχω παρατηρήσει ότι οι κορυφαίοι του κόσμου δεν «μηδενίζουν» το άγχος. Αντίθετα, το αξιοποιούν με στρατηγικό τρόπο, μετατρέποντάς το σε κινητήρια δύναμη για την απόδοσή τους.

Μια από τις πιο βασικές τεχνικές είναι η ελεγχόμενη αναπνοή και η χαλάρωση. Ο Michael Phelps, κορυφαίος κολυμβητής, πριν από κάθε αγώνα εφάρμοζε βαθιές, ελεγχόμενες αναπνοές σε συνδυασμό με οπτικοποίηση της κούρσας του. Η τεχνική αυτή μειώνει την ένταση στους μυς, ρυθμίζει τον καρδιακό ρυθμό και αυξάνει την ικανότητα συγκέντρωσης. Αντίστοιχα, ο Usain Bolt πριν από τα σπριντ χαλάρωνε τους ώμους και έδινε έμφαση στην συνειδητή αναπνοή, μειώνοντας έτσι τη σωματική ένταση και προετοιμάζοντας το σώμα του για την έκρηξη δύναμης.

Η οπτικοποίηση (visualization) αποτελεί επίσης κρίσιμο εργαλείο. Η Simone Biles, κορυφαία στην ενόργανη γυμναστική, φαντάζεται με λεπτομέρεια την εκτέλεση κάθε άσκησης, προβλέποντας πιθανά λάθη και «δοκιμάζοντας» την τέλεια κίνηση στο μυαλό της. Με αυτό τον τρόπο νιώθει έτοιμη και μειώνει την ψυχολογική πίεση. Αντίστοιχα, ο Cristiano Ronaldo πριν από εκτελέσεις πέναλτι οραματίζεται την τέλεια εκτέλεση, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση και ελαχιστοποιώντας την αβεβαιότητα.

Οι ρουτίνες και τελετουργίες πριν από τον αγώνα λειτουργούν ως ψυχολογικό σταθεροποιητικό πλαίσιο. Ο Lionel Messi ακολουθεί συγκεκριμένη προθέρμανση και τοποθέτηση μπάλας στα πέναλτι, ενώ ο LeBron James διατηρεί συγκεκριμένες κινήσεις στην προθέρμανση πριν από μεγάλα παιχνίδια. Παράλληλα, η Allyson Felix, κορυφαία σπρίντερ, διατηρεί σταθερή ρουτίνα stretching και αναπνοής πριν από τους αγώνες της, κάτι που την βοηθά να παραμένει συγκεντρωμένη και ήρεμη.

Η θετική αυτοσυζήτηση (self-talk) είναι ένας ακόμη σημαντικός μηχανισμός. Η Simone Biles χρησιμοποιεί φράσεις όπως «Μπορώ να τα καταφέρω» ή «Είμαι προετοιμασμένη», ώστε να ενισχύει την αυτοπεποίθηση πριν από σύνθετες ασκήσεις υψηλής δυσκολίας. Ο Roger Federer, πριν από κρίσιμους πόντους, μιλάει εσωτερικά με ήρεμο και θετικό τρόπο, περιορίζοντας τις αρνητικές σκέψεις και ενισχύοντας τη συγκέντρωση. Ο Novak Djokovic χρησιμοποιεί βαθιές αναπνοές και σύντομες στιγμές οπτικοποίησης πριν από κρίσιμους πόντους, ενώ παράλληλα ενισχύει την αυτοπεποίθησή του με θετική αυτοσυζήτηση, παραμένοντας ψύχραιμος και συγκεντρωμένος υπό πίεση.

Τέλος, η εστίαση στη διαδικασία και όχι στο αποτέλεσμα είναι κεντρικό στοιχείο της ψυχολογικής διαχείρισης. Ο Eliud Kipchoge, κορυφαίος μαραθωνοδρόμος, συγκεντρώνεται σε κάθε βήμα και στη σωστή αναπνοή, αντί να σκέφτεται τον χρόνο ή τον ανταγωνισμό. Η Katie Ledecky βλέπει κάθε κούρσα ως διαδικασία βελτίωσης και όχι μόνο ως μέσο για νίκη. Παρομοίως, η Simone Biles εστιάζει σε κάθε κίνηση της άσκησης, αντί να σκέφτεται το μετάλλιο ή το αποτέλεσμα στον πίνακα βαθμολογίας.

Το άγχος πριν από έναν αγώνα δεν πρέπει να θεωρείται εχθρός. Αντιθέτως, μπορεί να μετατραπεί σε σύμμαχο, αρκεί να χρησιμοποιηθούν στρατηγικές διαχείρισης που μειώνουν τη σωματική ένταση, ενισχύουν την αυτοπεποίθηση και κατευθύνουν τη συγκέντρωση στη διαδικασία. Οι κορυφαίοι αθλητές δείχνουν ότι με σωστή ψυχολογική προετοιμασία, κάθε κρίσιμη στιγμή μπορεί να γίνει ευκαιρία για υψηλή απόδοση. Αυτές οι τεχνικές δεν αφορούν μόνο επαγγελματίες, αλλά μπορούν να εφαρμοστούν σε κάθε αθλητή που θέλει να αξιοποιήσει το άγχος του προς όφελός του.

—

Γιώργος Ιωάννου

Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
talkto@psixologos-ioannou.gr
6944044426
Instagram: @psixologos_ioannou
Facebook: Ιωάννου Γιώργος - Ψυχολόγος

Ο μαραθώνιος δεν είναι μόνο σωματική δοκιμασία· είναι ένα ταξίδι που αγγίζει την ψυχή και το μυαλό μας. Κάθε δρομέας φεύγει από τη γραμμή τερματισμού με ένα μείγμα συναισθημάτων – χαρά, κόπωση, υπερηφάνεια, ανακούφιση, ακόμα και μικρή απογοήτευση. Και το ωραίο είναι ότι κάθε εμπειρία είναι μοναδική.

Κάποιοι χαίρονται απλώς που τερμάτισαν, άλλοι καμαρώνουν για το προσωπικό τους ρεκόρ, ενώ μερικοί ευχαριστήθηκαν τη διαδρομή χωρίς να νοιάζονται για χρόνο ή επίδοση. Θυμάμαι έναν δρομέα που σταμάτησε στον 35ο χλμ. και ένιωσε απογοήτευση, αλλά την επόμενη μέρα μίλησε με φίλους και συνειδητοποίησε πόσο μακριά είχε φτάσει. Η εγκατάλειψη ή ένας «αργός τερματισμός» δεν μειώνει την προσπάθεια· αντίθετα, διδάσκει υπομονή και αυτογνωσία.

Αντίθετα, θυμάμαι και έναν δρομέα που τερμάτιζε για πρώτη φορά στη ζωή του έναν μαραθώνιο. Τα τελευταία μέτρα ήταν γεμάτα ένταση και αγωνία, αλλά όταν πέρασε τη γραμμή τερματισμού ένιωσε μια τεράστια ικανοποίηση και υπερηφάνεια – ένιωσε ότι όλα όσα έκανε τον οδήγησαν μέχρι εκεί, και ότι είχε καταφέρει κάτι πραγματικά σημαντικό για τον ίδιο.

Υπήρξε επίσης μια αθλήτρια που δεν κατάφερε να πετύχει τον στόχο χρόνου που ήθελε. Στην αρχή ένιωσε απογοήτευση, αλλά κοιτάζοντας πίσω συνειδητοποίησε κάτι πολύ σημαντικό: ο υγιής τερματισμός, η ασφάλεια και η ολοκλήρωση του αγώνα ήταν πιο σημαντικά από κάθε νούμερο στο ρολόι. Αυτή η συνειδητοποίηση την έκανε να νιώσει βαθιά ικανοποίηση για την προσπάθειά της.

Κάποιοι βοήθησαν αθλητές με κινητικά προβλήματα να φτάσουν στον τερματισμό, άλλοι επιστρέφουν μετά από τραυματισμό ή χρησιμοποιούν τον αγώνα ως μέρος προετοιμασίας για μεγαλύτερους στόχους. Κάποιοι ήθελαν να ξεπεράσουν προσωπικές δυσκολίες, άλλοι να απολαύσουν την κοινωνική εμπειρία ή να δοκιμάσουν τα όρια της αντοχής τους. Κάθε συναίσθημα είναι φυσιολογικό και σημαντικό να το αναγνωρίσουμε.

Το πιο σημαντικό είναι να δώσουμε χώρο στο σώμα και στο μυαλό να επανέλθουν. Η επόμενη μέρα απαιτεί ξεκούραση, φροντίδα του σώματος και μικρές κινήσεις που βοηθούν στην αποκατάσταση, ενώ ταυτόχρονα δίνει χρόνο να επεξεργαστούμε και να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία της εμπειρίας.

Μερικές ψυχολογικές συμβουλές:

• Αφήστε τον εαυτό σας να νιώσει ό,τι νιώθετε – χαρά, κούραση, συγκίνηση ή λίγη απογοήτευση.
• Μιλήστε για τον αγώνα με φίλους, συναθλητές ή οικογένεια. Η εμπειρία μοιράζεται καλύτερα όταν τη μοιράζεσαι.
• Κρατήστε σημειώσεις ή ημερολόγιο για να θυμάστε τι μάθατε για τον εαυτό σας.
• Επιβραβεύστε τον εαυτό σας για την προσπάθεια, όχι μόνο για το αποτέλεσμα.
• Θέστε μικρούς στόχους για τις επόμενες προπονήσεις ή τον επόμενο αγώνα, χωρίς πίεση.
• Χρησιμοποιήστε τεχνικές χαλάρωσης, αναπνοής ή διαλογισμού για να ηρεμήσετε το μυαλό.

Ο μαραθώνιος είναι περισσότερο από έναν αγώνα δρόμου· είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης. Κάθε δρομέας, όποιο κι αν ήταν το αποτέλεσμα ή ο λόγος συμμετοχής, φεύγει πλουσιότερος από αυτή την εμπειρία – και αξίζει να το αναγνωρίσει και να το γιορτάσει.

—

Γιώργος Ιωάννου

Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
talkto@psixologos-ioannou.gr
6944044426
Instagram: @psixologos_ioannou
Facebook: Ιωάννου Γιώργος - Ψυχολόγος

Θυμάμαι το πρώτο μου ξημέρωμα στον Μαραθώνα πριν 10 χρόνια. Θυμάμαι την προσμονή όταν παρέλαβα τον αριθμό του αγώνα στην έκθεση, όταν στεκόμουν στην ουρά των πούλμαν που θα με μετέφεραν στη γραμμή εκκίνησης, και καθώς άκουγα τον κόσμο να συγκεντρώνεται γύρω μου. Κάθε λεπτό εκεί ήταν γεμάτο ενθουσιασμό· κάθε βλέμμα, κάθε ψίθυρος, υπενθύμιζε ότι αυτό που περίμενα τόσο καιρό πρόκειται να ξεκινήσει.

Χρειάστηκαν χρόνια και πολλοί αγώνες για να καταλάβω πως το πιο δύσκολο κομμάτι του μαραθωνίου δεν είναι τα 42 χιλιόμετρα — είναι οι μέρες πριν από αυτά. Η τελευταία εβδομάδα είναι η μεταβατική ζώνη ανάμεσα στην προετοιμασία και στην πράξη· εκεί όπου το σώμα χρειάζεται ξεκούραση και το μυαλό ισορροπία.

Για να στηρίξεις τον εαυτό σου αυτές τις κρίσιμες μέρες, ακολουθούν 10 ψυχολογικές κατευθύνσεις για τις τελευταίες μέρες πριν τον μαραθώνιο.

 10 ψυχολογικές κατευθύνσεις για τις τελευταίες μέρες

1. Αποδέξου ότι η δουλειά έχει γίνει.
   Αυτή η εβδομάδα δεν είναι για να προσθέσεις κάτι· είναι για να εμπιστευθείς ό,τι έχτισες. Η αμφιβολία είναι φυσική, αλλά δεν χρειάζεται να την ακολουθήσεις.
2. Εστίασε στο “είμαι έτοιμος”, όχι στο “αν είμαι έτοιμος”.
   Η φράση που επιλέγεις να επαναλαμβάνεις διαμορφώνει τη στάση σου. Το σώμα ακούει τη γλώσσα του νου.
3. Δούλεψε με την αναπνοή.
   Κάθε αργή, ελεγχόμενη αναπνοή στέλνει μήνυμα στο νευρικό σύστημα πως δεν υπάρχει απειλή. Η ψυχραιμία είναι βιολογική διαδικασία, όχι μόνο νοητική.
4. Χρησιμοποίησε τη νοερή απεικόνιση.
   Οραματίσου τη ροή του αγώνα, το ρυθμό, την κόπωση και την ανάκαμψη. Όταν το μυαλό “τρέχει” σωστά, το σώμα ακολουθεί πιο ήρεμα.
5. Περιόρισε τα εξωτερικά ερεθίσματα.
   Στις τελευταίες μέρες, ο νους χρειάζεται ησυχία. Απόφυγε συγκρίσεις, στατιστικές, και συζητήσεις που απορροφούν ενέργεια.
6. Συνδέσου με τη διαδικασία, όχι με το αποτέλεσμα.
   Ο μαραθώνιος δεν “κερδίζεται” στον χρόνο, αλλά στη διατήρηση της παρουσίας. Όσο πιο παρών είσαι, τόσο πιο μακριά φτάνεις.
7. Επανέλαβε ρεαλιστικές, σταθερές φράσεις.
   «Θα ξεκινήσω ήρεμα», «θα διαχειριστώ τον ρυθμό μου», «θα μείνω συγκεντρωμένος στο τώρα». Αυτές οι σκέψεις λειτουργούν σαν νοητικά σημεία ελέγχου.
8. Φρόντισε τον ύπνο και τη διατροφή ως μέρος της προπόνησης.
   Ο ύπνος δεν είναι παθητική διαδικασία· είναι η τελευταία φάση της προετοιμασίας. Η αποκατάσταση είναι στρατηγική, όχι πολυτέλεια.
9. Δώσε χώρο στα συναισθήματα.
   Είναι φυσιολογικό να νιώθεις φόβο, ενθουσιασμό, αγωνία. Μην προσπαθείς να τα διώξεις· αναγνώρισέ τα και επίστρεψε στην αναπνοή σου.
10. Θυμήσου γιατί ξεκίνησες.
    Ο τερματισμός στο Παναθηναϊκό Στάδιο είναι συγκλονιστικός, αλλά ο βαθύτερος λόγος βρίσκεται πιο πριν — στην απόφαση να δοκιμάσεις τα όριά σου με πίστη και σεβασμό. Δεν χρειάζεται να αποδείξεις τίποτα — ούτε στους άλλους, ούτε στον εαυτό σου.

Ο μαραθώνιος δεν είναι μόνο μια διαδρομή 42 χιλιομέτρων· είναι καθρέφτης του μυαλού σου. Κάθε βήμα είναι η μάχη ανάμεσα στην επιμονή και τη σκέψη ότι δεν τα καταφέρνεις.

Θυμήσου: κάθε βήμα που κάνεις είναι μια νίκη. Πίστεψε στη δύναμη που έχεις ήδη μέσα σου και προχώρα με υπομονή — ο τερματισμός δεν είναι απλώς μια γραμμή· είναι η επιβεβαίωση ότι μπορείς να ξεπεράσεις τα όριά σου.

—

Γιώργος Ιωάννου

Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
talkto@psixologos-ioannou.gr
6944044426
Instagram: @psixologos_ioannou
Facebook: Ιωάννου Γιώργος - Ψυχολόγος

Ως κλινικός αθλητικός ψυχολόγος έχω μιλήσει πολλές φορές για τη δύναμη της σκέψης, για το πώς το μυαλό μπορεί να κατευθύνει το σώμα. Στο Σπάρταθλον, όμως, αυτά δεν ήταν θεωρία.

Η εκκίνηση έγινε στις 27.9.2025, κάτω από την Ακρόπολη, με τελικό προορισμό το άγαλμα του Λεωνίδα στη Σπάρτη. Ήταν μια ιστορική διαδρομή στα βήματα του Φειδιππίδη, δίπλα στη θάλασσα, διασχίζοντας τον Ισθμό και την Αρχαία Κόρινθο, ανάμεσα από τα αμπέλια της Αρχαίας Νεμέας, το βουνό Αρτεμίσιο και καταλήγοντας στη Σπάρτη.

Ήταν μια ζωντανή εμπειρία που με καθήλωσε. Θυμάμαι όταν πήρα το νούμερο του αγώνα δυο μέρες πριν τον αγώνα, ένας εθελοντής, που είχε τρέξει κι εκείνος το Σπάρταθλον, μου είπε: «Ζήσ’ το αγόρι μου, είναι σαν βιβλίο αυτογνωσίας». Δεν είχε άδικο. Μέσα σε αυτό το βιβλίο βρήκα πλευρές του εαυτού μου που δεν ήξερα ότι υπήρχαν. Βρήκα φόβους, αδυναμίες, αλλά και αντοχές που ήταν καλά κρυμμένες, ανακαλύπτοντας νέες πλευρές του εαυτού μου. Ένα βιβλίο αυτογνωσίας που γράφτηκε χιλιόμετρο το χιλιόμετρο, με ιδρώτα, πόνο, αμφιβολίες, συγκίνηση, κλάμα αλλά και χαμόγελα.

Από την εκκίνηση η χαρά και η αδρεναλίνη σκέπαζαν τα πάντα. Όμως το σώμα και το μυαλό σύντομα άρχισαν να ψιθυρίζουν: «Μέχρι εδώ», «Δεν αντέχεις άλλο», «Αφού δεν είσαι καλά, τι κάνεις εδώ; Παράτησε το». Ερχόντουσαν σκέψεις εγκατάλειψης, στιγμές απόγνωσης, στιγμές που το μόνο που ήθελα ήταν να σταματήσω. Κι όμως συνέχιζα.

Όταν περνούσα από την ομάδα υποστήριξης και τους δικούς μου ανθρώπους, προσπαθούσα να δείξω ότι είμαι καλά, σήκωνα το κεφάλι, χαμογελούσα, έσφιγγα τη γροθιά μου, μα πονούσα. Στους σταθμούς προσπαθούσα να τρέχω λίγο πιο δυνατά πριν φτάσω, για να με βλέπουν δυναμικό. Και όταν έφευγα, ξεκινούσα να περπατώ, σκύβοντας το κεφάλι, παίρνοντας ανάσες, προσπαθώντας να φτιάξω τα στομαχικά προβλήματα που με ταλαιπωρούσαν από την αρχή του αγώνα μέχρι να βρω ξανά τον ρυθμό μου και να αρχίσω να τρέχω. Έπαιρνα δύναμη όταν μάθαινα ότι ο άνθρωπος μου ήταν καλά και πήγαινε περίφημα στον αγώνα. Ήταν σαν να ήταν εκεί - δίπλα μου.

Ήταν μια διαρκής μάχη με τον εαυτό μου, με τις φωνές μέσα μου, με τις αδυναμίες που έβγαιναν στην επιφάνεια. Οι φίλοι μου στους σταθμούς το ήξεραν. Δεν με ρωτούσαν πολλά – με ενθάρρυναν. Μου έδιναν δύναμη και μαζί ένα κομμάτι της ψυχής τους. Ο προπονητής μου, οι δικοί μου άνθρωποι, όλοι ήταν εκεί για να με κρατήσουν όρθιο όταν εγώ λύγιζα. Μια φράση που επαναλάμβανα σε κάθε βήμα μου ήταν: ‘Υπομονή, υπομονή, μέχρι τον επόμενο σταθμό. Προσπάθησε να το απολαύσεις, γιατί είσαι εδώ ακριβώς όπου ήθελες να είσαι

Τα μηνύματα συμπαράστασης που πήρα από εθελοντές, διοργανωτές, τον κόσμο, συναθλητές μου, ακόμη και ανθρώπους που με παρακολουθούσαν μέσα στη νύχτα, μου έδιναν δύναμη να συνεχίσω.

Σε όλο τον αγώνα βρέθηκα να είμαι ο θεραπευτής του ίδιου μου του εαυτού. Να αναγνωρίζω τα σκοτεινά σημεία, τις εσωτερικές φωνές, τις συγκρούσεις, και να τις δουλεύω εκείνη τη στιγμή, στον δρόμο, στο σκοτάδι.

Το Σπάρταθλον δεν ήταν απλώς ένας αγώνας δρόμου. Ήταν ένας διάλογος με τον εαυτό μου, μια συνεδρία με τον πιο απαιτητικό μου συνομιλητή: τον ίδιο μου τον νου. Ήταν το πιο ειλικρινές μου ημερολόγιο, όπου κάθε βήμα αποκάλυπτε φόβους, αμφιβολίες, αλλά και αντοχές που νόμιζα ότι δεν είχα. Ένα ταξίδι που μου θύμισε πως η ψυχική δύναμη δεν είναι ποτέ μόνο ατομική∙ χτίζεται μέσα από τη σχέση με τους άλλους, μέσα από την εμπιστοσύνη, την ενθάρρυνση και την αγάπη που δέχεσαι και προσφέρεις, αλλά και μέσα από την ικανότητα να ακούς τον εαυτό σου και να αναγνωρίζεις τα όριά σου.
Κι αν κάτι έμαθα πιο πολύ κι από τον τερματισμό στη Σπάρτη, είναι ότι οι μεγαλύτεροι αγώνες δεν κερδίζονται όταν είσαι ήρωας ή όταν καταπιέζεις τον πόνο σου, αλλά όταν επιτρέπεις στον εαυτό σου να είναι άνθρωπος, ευάλωτος και ταυτόχρονα δυνατός, και να βρει νόημα μέσα σε κάθε μικρή νίκη και κάθε δύσκολη στιγμή. Και στο τέλος, συνειδητοποιείς ότι ο άνθρωπος κρύβει μέσα του τέτοια δύναμη, που το μόνο που χρειάζεται είναι να οραματιζόμαστε και να συνεχίζουμε

—

Γιώργος Ιωάννου

Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
talkto@psixologos-ioannou.gr
6944044426
Instagram: @psixologos_ioannou
Facebook: Ιωάννου Γιώργος - Ψυχολόγος

Αυτή την Κυριακή ήμουν στον Μαραθώνιο της Θεσσαλονίκης, αλλά όχι για να τρέξω αυτή τη φορά – ήμουν εκεί για να στηρίξω άλλους δρομείς. Να τους δώσω ένα νερό, να τους πω ένα «πάμε», να τους δώσω την ενέργεια που χρειαζόντουσαν για να συνεχίσουν την προσπάθεια τους. Και όσο παρακολουθούσα τους δρομείς των 10 και των 40 χιλιομέτρων, κάτι με εντυπωσίασε ιδιαίτερα: Πόσος κόσμος τρέχει πια. Άνθρωποι που δεν είναι επαγγελματίες αθλητές, που έχουν δουλειές, παιδιά, άγχη και πολλές υποχρεώσεις. Κι όμως, βάζουν τα παπούτσια τους, προπονούνται, συμμετέχουν σε αγώνες και ξεπερνούν τα όρια τους.

Και αυτό με έκανε να σκεφτώ: Τι ψάχνουν τελικά μέσα από το τρέξιμο;
Για άλλους, το τρέξιμο είναι απλώς μια ευκαιρία να κάνουν μια καλή επίδοση ή να δείξουν στον εαυτό τους ότι μπορούν να φτάσουν σε νέες επιδόσεις. Μπορεί να είναι μια ευκαιρία να κάνουν περήφανους τους συγγενείς, τους φίλους ή τους γονείς τους, να αποδείξουν ότι είναι ικανοί και να κερδίσουν την αναγνώριση των ανθρώπων που αγαπούν. Είναι επίσης μια εξαιρετική ευκαιρία να βγάλουν μια φωτογραφία με το μετάλλιο ή με την ώρα που πέτυχαν, και να την ποστάρουν στα κοινωνικά δίκτυα ως απόδειξη της προσπάθειας τους και της συνέπειας που έδειξαν. Μπορεί απλά να είναι μια απόδραση, ένας τρόπος να ξεφύγουν ή να “πατήσουν pause”από την καθημερινότητα και να βρουν λίγο χώρο για τον εαυτό τους, μακριά από τις υποχρεώσεις και το άγχος. Για κάποιους, το τρέξιμο είναι ηρεμία, μια στιγμή εσωτερικής γαλήνης όπου το μυαλό ξεκουράζεται και επικεντρώνεται μόνο στο βήμα, στο ρυθμό, στον αέρα γύρω τους. Για άλλους είναι τρόπος να «πατήσουν pause» από το χάος της καθημερινότητας.
Και για κάποιους, το τρέξιμο αποκτά κάτι πολύ πιο βαθύ και προσωπικό: Απόδειξη στον εαυτό τους ότι μπορούν να τα καταφέρουν. Είναι το μέσο για να ξεπεράσουν τα όρια τους, να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής, να υπερβούν τον εαυτό τους και να δείξουν ότι, παρά τις αντιξοότητες, δεν τα παρατούν. Όταν διασχίζουν τη γραμμή του τερματισμού, δεν γιορτάζουν μόνο τον αγώνα, αλλά και τη νίκη πάνω στους φόβους και τα πάθη τους, τις ανασφάλειές τους και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν κατά τη διάρκεια της πορείας τους.

Αυτές οι στιγμές ήταν που με συγκίνησαν πραγματικά:

✏︎Δρομέας που τρέχει για τα Παιδιά του:
Ένας 40 άρης πατέρας, με τρία παιδιά και δουλειά από το πρωί μέχρι το βράδυ, έφτασε κοντά στον τερματισμό και φώναξε με όλη του τη δύναμη: “Γιέεεεεεεεε τα κατάφερα. Πρώτη φορά στη ζωή μου κάνω κάτι μόνο για μένα και δεν το μετάνιωσα ούτε λεπτό.” Αυτός ο άνθρωπος έτρεξε για να δώσει ένα παράδειγμα στα παιδιά του, ότι ποτέ δεν είναι αργά να κυνηγήσουμε τα όνειρά μας.

✏︎Δρομέας που Ξεπέρασε τον Καρκίνο:
Λίγο πιο πριν, μια γυναίκα σταμάτησε λίγο πριν τον τερματισμό, τα μάτια της γεμάτα δάκρυα, δεν μπορούσε άλλο. Κατά τη διάρκεια του αγώνα μου είπε ότι αυτός ο αγώνας είναι η απόδειξή μου για μένα, ότι έχω νικήσει τον καρκίνο και τίποτα δεν με σταματάει. Και συνέχισε, ακόμα κι αν αυτό σήμαινε να περπατήσει στο 30 χιλιόμετρο και μετά να τρέξει ξανά.

✏︎Δρομέας που ήθελε να Κάνει Κάτω από 4 Ώρες:
Ο Θ., ένας δρομέας που είχε στόχο να τερματίσει κάτω από 4 ώρες, έφτασε στα τελευταία χιλιόμετρα και το βλέμμα του έδειχνε αγωνία. Δεν ήταν εύκολο για αυτόν, όμως ήξερε πως αν μπορούσε να το καταφέρει, θα έμπαινε στην προσωπική του ιστορία. Και με χαμόγελο, άκουσα να λέει στην οικογένεια του : “Ήταν ο στόχος μου και δεν θα σταματούσα μέχρι να τον πετύχω.” Και τερμάτισε ακριβώς κάτω από τις 4 ώρες.

✏︎Δρομέας που εγκατέλειψε:
Ένα τελευταίο παράδειγμα που θυμάμαι έντονα είναι από έναν δρομέα που, παρά την κόπωση και τις δυσκολίες, εγκατέλειψε τον αγώνα στο 30ο χιλιόμετρο. Ωστόσο, το εκπληκτικό ήταν ότι έφυγε με χαμόγελο στα χείλη. Δεν τα κατάφερε να τερματίσει, αλλά το σημαντικότερο ήταν ότι αποδέχτηκε τη στιγμή χωρίς να νιώσει απογοήτευση. Ήξερε ότι το να είναι εκεί, να δοκιμάσει τον εαυτό του και να ξεπεράσει τα όριά του, ήταν ήδη νίκη. Για εκείνον, το χαμόγελο ήταν η απόδειξη ότι το τρέξιμο δεν αφορά πάντα τον τερματισμό, αλλά τη διαδικασία, τη μάχη που έδωσε και την προσπάθεια που κατέβαλε. Στο τέλος, το χαμόγελό του έδειξε ότι η εμπειρία του δεν ήταν αποτυχία, αλλά μια πολύτιμη στιγμή αυτογνωσίας και ενδυνάμωσης.

Το σώμα τρέχει, αλλά το μυαλό είναι αυτό που σε πάει μακριά. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είχαν κάνει την προπόνηση, αλλά αυτό που τους κράτησε στα δύσκολα ήταν η ψυχική τους αντοχή. Όταν οι μυς πονούσαν, όταν η κούραση ήταν στο όριο, το μυαλό τους τους είπε να συνεχίσουν.

Δεν είναι μόνο θέμα φυσικής κατάστασης. Πολλοί τα παρατάνε γιατί δεν αντέχουν την ψυχολογική πίεση. Άλλοι τραυματίζονται γιατί κυνηγούν την τελειότητα. Και κάποιοι απογοητεύονται γιατί δεν είχαν δουλέψει την ψυχολογία τους όσο το σώμα τους. Η προπόνηση του σώματος είναι μόνο η μισή δουλειά. Η ψυχολογική και η πνευματική προετοιμασία είναι αυτή που πραγματικά σε βοηθά να ξεπεράσεις τα όρια σου και να αντέξεις τις δυσκολίες.

Στο τέλος της ημέρας, δεν τρέχεις μόνο για το μετάλλιο. Τρέχεις για να ξεπεράσεις τα όριά σου, για να αποδείξεις στον εαυτό σου ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο, ότι η δύναμη είναι μέσα σου και μόνο εσύ μπορείς να τη βρεις. Το μετάλλιο έρχεται ως επιβράβευση, αλλά η πραγματική νίκη είναι ο άνθρωπος που γίνεσαι στον δρόμο.

—

Γιώργος Ιωάννου

Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
talkto@psixologos-ioannou.gr
6944044426
Instagram: @psixologos_ioannou
Facebook: Ιωάννου Γιώργος - Ψυχολόγος

 Ως αθλητικός ψυχολόγος, έχω δει από πρώτο χέρι πόσο σημαντική είναι η ισορροπία της ζωής για τη συνολική ψυχολογική μας ευεξία, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της αθλητικής απόδοσης. Η διατήρηση μιας υγιούς ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων τομέων της ζωής μας - όπως η εργασία, η οικογένεια, η κοινωνική ζωή και η προσωπική ανάπτυξη - είναι απαραίτητη για την ψυχική υγεία και την ευεξία μας.

Δυστυχώς, δεδομένου του σημερινού γρήγορου ρυθμού ζωής στον κόσμο, είναι πολύ εύκολο να απορροφηθούμε από τις καθημερινές μας δεσμεύσεις, είτε πρόκειται για προθεσμίες εργασίας, χρονοδιαγράμματα προπόνησης, διαβάσματα, δουλειές στο σπίτι ή υποχρεώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, η παραμέληση της ανάγκης μας για ισορροπία μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο στρες, άγχος, ακόμη και κατάθλιψη, κάτι που με τη σειρά του μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην απόδοσή μας τόσο εντός όσο και εκτός γηπέδου/σταδίου.

Το πρώτο βήμα για την επίτευξη μιας λειτουργικής ισορροπίας στη ζωή  μας είναι να θέσουμε προτεραιότητες στη διαχείριση του χρόνου μας. Οι αθλητές/-τριες  αγωνίζονται να βρουν χρόνο για την  προπόνησή τους, η οποία παράλληλα μπορεί να συνδυάζεται με εργασία ή και με ακαδημαϊκές υποχρεώσεις και κατ’ επέκταση  μπορούν να διαθέσουν ελάχιστο χρόνο για διασκέδαση με τα  αγαπημένα τους  πρόσωπα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει τεράστιο στρες και άγχος. Προσέχοντας πώς ξοδεύουμε τον χρόνο μας και διασφαλίζοντας ότι αφιερώνουμε αρκετό χρόνο σε κάθε πτυχή της ζωής μας, μπορούμε να αποτρέψουμε την εξουθένωση και να διατηρήσουμε την ψυχική μας υγεία που θα μας βοηθήσει να κρατήσουμε σε υψηλό επίπεδο την αγωνιστική μας απόδοση.

Ένα άλλο βασικό στοιχείο για την επίτευξη ισορροπίας στη ζωή είναι ο καθορισμός ορίων. Για να διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά το χρόνο μας, πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να πούμε «όχι» σε ορισμένες δεσμεύσεις ή αιτήματα που μπορεί να εμποδίσουν την ικανότητά μας να επιτύχουμε τους στόχους μας ή να διατηρήσουμε τη συνολική μας ευημερία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τον καθορισμό ορίων στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στο να λέμε «όχι» σε μια επιπλέον εργασία ή ακόμη και σε επιλογές διασκέδασης που δεν μας ικανοποιούν.

Η αυτοφροντίδα είναι επίσης βασικό συστατικό για την επίτευξη ισορροπίας στη ζωή. Οι αθλητές ασκον συχνά μεγάλη πίεση στους εαυτούς τους για να αποδώσουν στο υψηλότερο επίπεδο, κάτι που μπορεί να είναι απίστευτα αγχωτικό και να επιβαρύνει την ψυχική τους υγεία. Η άσκηση δραστηριοτήτων αυτοεξυπηρέτησης όπως η άσκηση, η υγιεινή διατροφή, ο αρκετός ύπνος, το να περνάμε χρόνο στη φύση και να επιδιώκουμε χόμπι μπορούν να μας βοηθήσουν να διατηρήσουμε μια αίσθηση ισορροπίας και να αποτρέψουμε την εξάντληση.

Επιπλέον, η καλλιέργεια ουσιαστικών σχέσεων με τους άλλους είναι μια άλλη σημαντική πτυχή της ισορροπίας της ζωής. Ως κοινωνικά όντα, επιθυμούμε τη σύνδεση και την υποστήριξη από τους άλλους και το να νιώθουμε απομονωμένοι ή χωρίς υποστήριξη μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική μας υγεία. Η συμμετοχή σε ομαδικά αθλήματα ή κοινοτικές δραστηριότητες, η ανάπτυξη νέων φιλιών και το να περνάμε ποιοτικό χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα μπορούν όλα να μας βοηθήσουν να νιώθουμε υποστήριξη και πληρότητα.

Τέλος, πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε τις μοναδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αθλητές όσον αφορά την επίτευξη ισορροπίας στη ζωή τους. Οι αθλητές συχνά αναμένεται να έχουν υψηλό επίπεδο, ενώ παράλληλα διαχειρίζονται έντονα προγράμματα προπόνησης, ταξίδια και υποχρεώσεις μέσων ενημέρωσης, γεγονός που μπορεί να δυσκολέψει την εύρεση χρόνου για άλλες σημαντικές πτυχές της ζωής.

Συμπερασματικά, η επίτευξη μιας υγιούς ισορροπίας στη ζωή είναι απαραίτητη για την ψυχολογική μας ευεξία, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της αθλητικής απόδοσης. Δίνοντας προτεραιότητα στον χρόνο μας, θέτοντας όρια, ασκώντας αυτοφροντίδα και καλλιεργώντας ουσιαστικές σχέσεις με τους άλλους, μπορούμε να μειώσουμε το άγχος, να αυξήσουμε τα επίπεδα ευτυχίας και να διατηρήσουμε την ψυχική μας υγεία. Οι αθλητές μπορεί να χρειαστούν τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας για την επίτευξη ισορροπίας στη ζωή για τη βέλτιστη απόδοση και ευεξία τους.

—
Γιώργος Ιωάννου

Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
Email: talkto@psixologos-ioannou.gr
Τ: 6944044426
Instagram: @psixologos_ioannou
Facebook: Ιωάννου Γιώργος - Ψυχολόγος

Στον σύγχρονο κόσμο της ευκολίας, της άνεσης και της αυτοματοποίησης, όπου κάθε ενέργεια μικρή ή μεγάλη πραγματοποείται με τον λιγότερο επαχθή τρόπο, το να επιλέγεις τον «δύσκολο» δρόμο, μάλλον φαντάζει παράλογο.

Κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας έχουμε πλέον τη δυνατότητα να καταβάλουμε ελάχιστη σωματική (και συχνά ίσως και πνευματική) προσπάθεια για να ολοκληρώσουμε τα καθήκοντά μας. Από την μηχανή του καφέ μας, από την ηλεκτρική μας οδοντόβουρτσα από το μέσο που θα χρησιμοποιήσουμε για να μεταβούμε στον χώρο εργασία μας, από την ίδια την μορφή της εργασίας μας, από τον τρόπο που θα επικοινωνήσουμε, από τον τρόπο που θα μαγειρέψουμε, από.. από... από... εώς  και την ηλεκτρική μας οδοντόβουρτσα που θα χρησιμοποιήσουμε πρωτού κοιμηθούμε. Όλα οδηγούν σε έναν εύκολο, βολικό και ξεκούραστο τρόπο ζωής. Σίγουρα όχι για όλους αλλά για αρκετούς η ζωή ξεκινάει και τελείωνει καθημερινά ασπαζόμενη ένα πλήρως καθιστικό και αυτοματοποιημένο μοτίβο διαβίωσης.  Ζήτω η τεχνολογία! Ζήτω οι μηχανές!Ζήτω τα κουμπια! Ζήτω το εύκολο...

Θα ήταν μάλλον άκαιρο να ξεκινησουμε εν προκειμένω τη συζήτηση γύρω από τις σωματικές και ψυχικές δυσλειτουργίες που επιφέρει αυτή η νέα τεχνολογική πραγματικότητα. Άλλωστε, εκτός από την παχυσαρκία και την κατάθλιψη, που τυγχάνει και οι δύο να είναι σημαιοφόροι των επιπτώσεων της ακινησίας, ακολουθούν πληθώρα συνεπειών με τις οποίες το ανθρώπινο είδος ξεπληρώνει το τίμημα της ξεκούρασης.

Στο παράδοξο τώρα του πράγματος, κατά την χρυσή αυτή περίοδο της ευκολίας και της καλοπέρασης, όλο και περισσότερος κόσμος φαίνεται να επιλέγει τον δύσκολο δρόμο του τρεξίματος. Ανεξαρτήτως χιλιομέτρων, επιδόσεων και τερέν, ο αριθμός των ανθρώπων που ασχολούνται με το τρέξιμο, αυξάνεται συνεχώς. Αρκεί μια βόλτα στους λόφους ενός αστικού ιστού, σε μία μεγάλη πεζοδρομημένη έκταση και μια ματιά στα στάδια και στις περιμέτρους αυτών. Υπάρχει παντού κόσμος που τρέχει. Κόσμος κάθε ηλικίας, φυσικής κατάστασης και αθλητικού επιπέδου. Κόσμος που απλά τρέχει. Αν επίσης κοιτάξουμε πιο προσεχτικα τις λίστες εκκίνησης αγώνων τρεξίματος,είτε ορεινών,είτε ασφάλτινων, ο αριθμός των συμμετεχόντων κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας έχει εκατονταπλασιαστεί, ενώ παράλληλα προέκυψε και η ανάγκη δημιουργίας αναρίθμητων αγώνων τρεξίματος για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των ενδιαφερομένων.Και τι έκπληξη! Οι θέσεις των συμμετοχων σχεδόν πάντοτε γεμάτες.

Τί ήταν άραγε αυτό που οδήγησε τόσο κόσμο στο να επιλέξει αυτόν τον άβολο τρόπο ζωής; Και είμαι απολύτως σίγουρος στο ότι όποιον δρομέα και να ρωτήσει κάποιος, ανεξαρτήτως επιδόσεων και φυσικής κατάστασης, θα συμφωνούσε ότι η προπόνηση του τρεξίματος δεν είναι εύκολο και ξεκούραστο πράγμα. Τουναντίον, το τρέξιμο σε συχνή βάση από μόνο του, αλλά και σε συνδυασμό με ένα απαιτητικό πρόγραμμα δουλειάς, οικογενειακών υποχρεώσεων και φυσικά όλων των υπόλοιπων καθημερινών πεζών απαιτήσεων, μόνο εξαντλητικό θα πορούσε να είναι.Είμαι επίσης σίγουρος ότι κανένας δρομέας δεν ξυπνάει αναίμακτα τις πρώτες πρωινές και σκοτεινες ώρες του χειμώνα για να προλάβει να προπονηθεί πρωτού ξεκινήσει η κανονικότητά του, ούτε ότι του φαίνεται φοβερά διασκεδαστικό να σιγολιώνει κάτω από τον καυτό ήλιο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες προπόνησης. Επομένως; Μα τι κάνουν όλοι αυτοί; Ολα ειναι ευκολα σημερα, απλα, ξεκούραστα... γιατί ταλαιπωρούν το σώμα τους;

Μα ειναι τόσο προφανές! Ολοι αυτοι δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να αντιστέκονται. Αντιστέκονται στο παράδοξο της ακινησίας, της μη αξιοποίησης όλων των φυσικών δυνατοτήτων με τις οποίες γενιέται κάθε ανθρώπινο ον, της πνευματικής και σωματικής σήψης. Επίσης, το μεγαλύτερο κομμάτι τη προπόνησης κάθε δρομέα θα λέγαμε ότι είναι μάλλον επανορθωτικό  αυτού του παρα φύσιν νοσηρού τρόπου ζωής. Το να περνάς το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σου καθιστός, θα λέγαμε ότι είναι τόσο παράδοξο όσο συνειδητά να αποφασίζεις να ζήσεις χρησιμοποιώντας μόνο τα ένα από τα δύο σου χέρια. Θεωρείς ότι μετά από λίγο καιρό να δύο σου χέρια θα ήταν εξίσου λειτουργικά; Θα ελεγα πως το ακίνητο χερι κάθε άλλο παρά λειτουργικό θα ήταν.

Το να κρατάμε σε ύπνωση όλες αυτές τις φυσικές δυνατότητες με τις οποίες γεννιόμαστε και να αγκαλιάζουμε με τόση ακρισία την αυτοματοποιημένη και εύκολη επιλογή του ξεκούραστου, που η τεχνολογία φρόντισε να μας εξασφαλίσει, μαντεύω ότι είναι η πηγή πολλών δεινών. Προφανώς δεν θα επιστρέψουμε στον "άνθρωπο τροφοσυλλέκτη" για να μην ζούμε καθιστοί, αλλά το τρέξιμο σίγουρα μας επιτιτρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε μέσα στην νέα εύκολη τάξη πραγμάτων με λιγότερο κόστος.

Η αύξηση του τρεξίματος αποτελεί την υποσυνείδητη απελπισμένη προσπάθεια του είδους μας να αξιοποιήσει τους φυσικούς του μηχανισμούς, πρωτού πέσουν σε αχρησία και μια βουβή παραδοχή ότι η ακινησία είναι συνώνυμο της φθοράς. Ας κινηθούμε  γρηγορότερα από την φθορά! Ας συνεχίσουμε εν κινήσει λοιπόν...

—
Γιώργος Ιωάννου

Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
Email: talkto@psixologos-ioannou.gr
Τ: 6944044426
Instagram: @psixologos_ioannou
Facebook: Ιωάννου Γιώργος - Ψυχολόγος

«Μπαίνοντας στο γήπεδο για να ξεκινήσω τον αγώνα έριξα μια ανήσυχη ματιά στις κερκίδες, ψάχνοντάς τους. Στην ιδέα ότι με παρακολουθούσαν και πάλι πίσω από τη κάμερα, το στομάχι μου σφίχτηκε. Το απόγευμα θα παρακολουθούσαμε, όπως συνηθίζαμε μετά από κάθε αγώνα, βιντεοσκοπημένη την κούρσα μου και θα επισημαίναμε τα λάθη μου… κυρίως αυτά. Δυστυχώς για εμένα είχα κερδίσει πολλές φορές στο παρελθόν, οπότε περίμεναν πάλι το ίδιο. Έπρεπε πάλι να κερδίσω… για αυτούς. Αυτό θα τους έκανε σίγουρα πολύ χαρούμενους και εμένα πιο αγαπητό σε αυτούς. Θα ένιωθαν περήφανοι και δικαιωμένοι που παρότι δούλευαν πολύ, έβρισκαν χρόνο για τις μετακινήσεις μου από και προς την προπόνηση. Οι σκέψεις μου αυτές συνοδεύτηκαν από αρνητικά σενάρια πιθανής αποτυχίας και το στομάχι μου ξεκίνησε να παραπονιέται. Τα πόδια μου βάρυναν και εγώ ξεκινούσα την κούρσα μου νιώθοντας ήδη ηττημένος». Μ.Π. {Απόσπασμα συνεδρίας μου με 14χρονο αθλητή στίβου, δρομέα μεσαίων αποστάσεων}. Είναι δυστυχώς πολύ συχνό φαινόμενο αθλητές κάθε ηλικίας, αλλά κυρίως κατά τα προεφηβικά και εφηβικά χρόνια, να έχουν εντελώς διαφορετική εμφάνιση σε αγώνες από αυτή που συνήθως έχουν στις προπονήσεις. Ανεξαρτήτως του εάν πρόκειται για ατομικά ή ομαδικά αθλήματα η πτωτική επίδοση την ημέρα του αγώνα είναι απόρροια πληθώρας παραγόντων που έχουν μετατραπεί σε καθ’εξιν σκέψεις από τις οποίες ο αθλούμενος δεν μπορεί να απεμπλακεί. Πρόσφατη έρευνα ήρθε για να ποινικοποιήσει το άγχος και να αποκαλύψει το τρομαχτικό ποσοστό του 13% πιθανής μείωσης της επίδοσης του αθλητή εξαιτίας αυτού. Και μπορεί το 13% να φαντάζει μικρό ποσοστό , αλλά μόνο ένας αθλητής μπορεί να αποτυπώσει πόσο δύσκολα το είχε δομήσει, για να το στερηθεί την ημέρα του αγώνα από τις ίδιες του τις σκέψεις. Πώς οδηγείται όμως ένας αθλητής σε αυτές τις σκέψεις και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ένα ανέμελο, ενθουσιώδες παιδί που δεν έχει διαμορφώσει ακόμη εγωιστικά αισθήματα ενηλίκων; Πότε σταματάει ο αθλητισμός να αποτελεί χώρο χαράς και εκτόνωσης και μετατρέπεται σε αρένα αξιολόγησης και μέτρησης αυτοεκτίμησης του αθλούμενου; Η ήττα επηρεάζει άμεσα τον αθλητή ή αποτελεί αντανακλαστικό ερέθισμα για τον ίδιο μέσα από τον αντίκτυπο που έχει στον αξιακό χάρτη του περιβάλλοντός του; Υπάρχει μια γραφικότητα πίσω από αυτή τη διαπίστωση αλλά οι γονείς αποτελούν τους πομπούς των συναισθημάτων που βιώνουν τα παιδιά στον αθλητισμό. Από τη μία είναι απολύτως φυσιολογικό να ενθουσιάζονται με τις καινούριες δραστηριότητες των παιδιών τους και πόσο μάλλον με τον αθλητισμό που από μόνος του εκπέμπει πρόσφορο έδαφος για πάθος. Πολύ γρήγορα όμως βλέπουμε φανατισμένους ενηλίκους, με σύγχυση ρόλων κατά τη διάρκεια αγώνων όπου δύσκολα γίνεται ευκόλως διακριτό αν οι ίδιοι εκείνη τη στιγμή είναι γονείς, προπονητές ή οι ίδιοι αθλητές. Σε περίπτωση δε που έχουν υπάρξει και οι ίδιοι αθλητές στο παρελθόν, η αναβίωση της εμπειρίας τους μέσα από τα παιδιά τους προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη δυσκολία στους ίδιους να ελέγξουν το θυμικό τους και στα παιδιά να αγωνιστούν με αυτό το συναισθηματικό φορτίο. Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά να μην έχουν ελευθερία επιλογών, σε περίπτωση που επιθυμούν να διακόψουν τον αθλητισμό ή να μεταβάλλουν την επιλογή του αθλήματος τους, από φόβο μήπως απογοητεύσουν ή στεναχωρήσουν τους γονείς τους. Επίσης η επιθυμία τους να κερδίζουν συντηρείται συχνά από λανθασμένα αίτια, όπως από το βάρος που έχουν προσδώσει οι γονείς τους στη νίκη. Το ίδιο όμως κάνει ταυτόχρονα την ήττα να φαντάζει πολύ τρομακτική και τελεσίδικη, ενώ είναι αναπόφευκτη να έρθει κάποια στιγμή ανεξαρτήτως δυνατοτήτων και συνθηκών. Συχνή λανθασμένη προσέγγιση των γονέων που δημιουργεί συναισθήματα πανικού στον αθλητή στους αγώνες: • Σύγκριση του παιδιού με άλλους αθλητές. • Υπερθεματισμός κάποιας ήττας του αθλητή. • Αρνητικά σχόλια για αποτυχίες άλλων αθλητών μπροστά στο παιδί. • Παρουσία γονέων παρά την θέληση του αθλητή σε αγώνα ή προπονήσεις. • Ασταμάτητες συζητήσεις στο σπίτι για το συγκεκριμένο άθλημα. • Υπέρμετρος έπαινος κάποιας νίκης του παιδιού είτε στο ίδιο είτε σε άλλα άτομα. • Η ένταση της επιβράβευσης του παιδιού για τον αγώνα να είναι συνυφασμένη με το αποτέλεσμα αυτού. Οι γονείς αποτελούν τους άμεσους προστάτες των παιδιών και ο ρόλος τους στον αθλητισμό πρέπει να είναι αντίστοιχος με αυτόν που έχουν στην υπόλοιπη ζωή των παιδιών τους. Οφείλουν να μην παίρνουν τον ρόλο του προπονητή, του φιλάθλου ή να επιτρέπουν στις δικές τους επιθυμίες να βρίσκουν έδαφος για προβολή μέσα από τη δραστηριότητα των παιδιών τους. Οι ήττες επίσης των παιδιών δεν πρέπει να μετατρέπονται σε οικογενειακή τραγωδία αλλά πρέπει να έχουν διδακτικό χαρακτήρα. «Κάνεις αυτό το άθλημα για να διατηρείσαι υγιής, να εκτονώνεσαι, να περνάς όμορφα, να κάνεις να καινούριους φίλους και να διαμορφώσεις έναν ακέραιο χαρακτήρα» είναι ενδεικτικές συμβουλές που θα μπορούσαν να δοθούν σε έναν αγχωμένο έφηβο αθλητή. Τα παιδιά στον αθλητισμό δεν αποτελούν μέσο υλοποίησης των ονείρων και των φιλοδοξιών που είχαν κάποτε οι γονείς για τους ίδιους αλλά είναι ξεχωριστές προσωπικότητες με δικά τους «θέλω» για να σηκώνουν και ξένο βάρος στον αθλητισμό. Ο υπερθεματισμός επίσης των θυσιών, οικονομικών ή επαγγελματικών, που τυχόν κάνουν οι γονείς για να μπορέσουν να στηρίξουν το άθλημα του παιδιού τους είναι περιττός. Τα παιδιά ήδη ξέρουν… μόνο επιπλέον άγχος τους προσδίδεται όταν αναφέρεται συνεχώς η συνεισφορά των γονιών τους. Ο αθλητισμός είναι ένα όμορφο ατελείωτο πάρτι. Είναι η ευκαιρία να γιορτάσουμε για αυτά που μπορεί να κάνει το σώμα μας. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση εμπερικλείει φανατισμό και παραλογισμό. Τα παιδιά δεν είναι μέσο επίδειξης και οι επιδόσεις τους δεν είναι η απτή απόδειξη ότι κάνουμε κάτι σωστά σαν γονείς. Και ας μην ξεχνάμε ποτέ ότι ένα αγχωμένο παιδί, γίνεται ένας αγχωμένος ενήλικας που έχει οικειοποιηθεί όλη την ανάγκη των γονιών του για διάκριση και δεν έχει διδαχτεί ότι η νίκη δεν αποτελούσε ποτέ τεκμήριο ευτυχίας. Παρα μόνο οι σκέψεις μας…. 

—
Γιώργος Ιωάννου

Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
Email: talkto@psixologos-ioannou.gr
Τ: 6944044426
Instagram: @psixologos_ioannou
Facebook: Ιωάννου Γιώργος - Ψυχολόγος

 Πολύ συχνά παρατηρείται το φαινόμενο οι γονείς να παρακολουθούν ένα αγώνα στον οποίο παίζει το παιδί τους από την πλάγια γραμμή του γηπέδου, φωνάζοντας και επικρίνοντας το διαιτητή, τον προπονητή, τους αντιπάλους αλλά ακόμα και το ίδιο το παιδί τους, μη διστάζοντας ακόμα να καθίσουν είτε στον πάγκο παρεμβαίνοντας στο ρόλο του προπονητή, είτε να εισέλθουν στον αγωνιστικό χώρο, όταν οι ίδιοι το κρίνουν απαραίτητο. Προσωπικά, έχω βρεθεί σε τουρνουά ποδοσφαίρου αφιερωμένο στους γονείς των λιλιπούτειων αθλητών και κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, οι γονείς έχασαν τον έλεγχο, με αποτέλεσμα να πιαστούν στα χέρια και να αποτελέσουν το χειρότερο παράδειγμα για τα παιδιά τους... Άρα πώς θα μπορούσαν να ζητήσουν από το παιδί τους να αποφύγει μια παρόμοια συμπεριφορά αύριο; Έχετε αναρωτηθεί πόσο κοστίζει μια τέτοια συμπεριφορά και πόσο επηρεάζει την αθλητική συμμετοχή του παιδιού σας; Πόσο θα έπρεπε να εμπλέκεται ο γονιός τελικά; Γίνεται αυτονόητο, λοιπόν, ότι το παιδί που βρίσκεται ανάμεσα σε τόσες συγκρούσεις πληρώνει όλες τις δυσάρεστες καταστάσεις, με αποτέλεσμα να έχει πολλά προβλήματα όχι μόνο προπονητικά αλλά και ψυχολογικά.

 Καταρχάς οι γονείς διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην αθλητική ανάπτυξη του παιδιού τους και η συμπεριφορά τους σχετίζεται άμεσα με την εξέλιξη, ανάπτυξη και ολοκλήρωση των παιδιών τους ως προσωπικότητες. Ωστόσο, η προσοχή πρέπει να επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται, καθώς η συμπεριφορά τους μπορεί να έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιπτώσεις στην αθλητική εμπειρία του παιδιού τους. Οι γονείς δεν είναι μόνο υπεύθυνοι για μια σειρά από πρακτικής φύσεως ζητήματα (π.χ. οικονομικά ζητήματα, μετακινήσεις κλπ), που τους δημιουργεί κάποιες φορές επιπρόσθετες πιέσεις καθώς προστίθενται στις ήδη πολυάριθμες υποχρεώσεις τους αλλά και να παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη στα παιδιά τους. Αυτό απαιτεί την εξασφάλιση ενός υγιούς οικογενειακού περιβάλλοντος, που θα προωθεί την οικογενειακή φροντίδα από όλα τα μέλη της οικογένειας, την παρουσία των γονιών στην προσπάθεια του παιδιού τους αλλά και την καλή σχέση με το σύλλογο και τον προπονητή. Ο ρόλος τους μπορεί να είναι είτε τροχοπέδη στην προσπάθεια των παιδιών τους, είτε βοηθητικός για την μετέπειτα εξέλιξη του αθλητή/παιδιού. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η συμπεριφορά τους έγκειται στην παροχή υλικής, συναισθηματικής και ψυχολογικής υποστήριξης προς τα παιδιά τους, προκειμένου να εξελιχθούν σε ώριμους και ολοκληρωμένους πρωταθλητές.

 Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιδιά μέσα από την ενασχόληση τους με τον αθλητισμό αποζητούν την αποδοχή και την επιβράβευση από τους ίδιους τους γονείς τους αλλά και οι γονείς με τη σειρά τους αποζητούν κάποια οφέλη, που πολλές φορές προκαλούν εμπόδιο στην προσπάθεια που κάνουν τα παιδιά τους. Οι γονείς μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές συνέπειες στο παιδί τους με την υπερβολική πίεση, την υπερβολική ενθάρρυνση (π.χ. «είσαι ο επόμενος Διαμαντίδης»), με τις υπερβολικές απαιτήσεις και προσδοκίες που έχουν, με την έντονη κριτική που ασκούν στα παιδιά τους, με το να μπαίνουν ως ασπίδα προστασίας σε όλες τις δυσκολίες των παιδιών τους αλλά και με την αδιαφορία λόγω αυξημένων επαγγελματικών υποχρεώσεων. Αυτό μπορεί να τους προκαλέσει την αύξηση δυσάρεστων συναισθημάτων (π.χ. στρες, θυμό, ενοχές), αρνητικό τρόπο σκέψης προς τον εαυτό τους (π.χ. «είμαι άχρηστος»), μείωση της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης τους, απώλεια ενδιαφέροντος, αισθήματα απόρριψης και κοινωνικού αποκλεισμού, προβλήματα στον ύπνο και στην όρεξη, ψυχοσωματικά συμπτώματα και εγκατάλειψη της άσκησης. Ποιος θα το ήθελε αυτό για το παιδί του; Κανείς!!! Μήπως να αναρωτηθείς αν έχεις αυξημένες απαιτήσεις από το παιδί σου, μήπως ικανοποιείς τα δικά σου ανεκπλήρωτα όνειρα μέσω της αθλητικής επιτυχίας του παιδιού σου; Μήπως παγιδεύεσαι στο το «φαινόμενο της αντίστροφης εξάρτησης», στο οποίο προσπαθείς να επιτύχεις μέσα από το άθλημα των παιδιών και να αναδείξεις στοιχεία, τα οποία δεν είχες την ευκαιρία να αναδείξεις στο παρελθόν; O Carl Yung είπε ότι η μεγαλύτερη τραγωδία μιας οικογένειας είναι η ζωή που οι γονείς δεν έζησαν...

Ποιος είναι ο τρόπος για να βοηθήσουμε τα παιδιά να διασκεδάσουν μέσα από τον αθλητισμό;

• Ενισχύστε στο παιδί ότι ο αθλητισμός είναι καλός και να του υπενθυμίζετε τη χαρά, τα οφέλη και την απόλαυση που του προσφέρει.
• Ενημερωθείτε για τους κανόνες του παιχνιδιού, την τεχνική και την τακτική του αθλήματος.
• Να είστε υποστηρικτικοί, με ενδιαφέρον και ήρεμοι στις αντιδράσεις σας, προβάλλοντας σωστά πρότυπα συμπεριφοράς. Χρησιμοποιείστε πρότυπα αθλητικής συμπεριφοράς μεγάλων αθλητών.
• Διαμορφώστε ένα ασφαλές, υποστηρικτικό και ενθαρρυντικό πλαίσιο, τόσο για τις νίκες όσο και για τις ήττες, τα λάθη και τις απογοητεύσεις.
• Ενθαρρύνετε τα παιδιά να μιλήσουν στους προπονητές για ό,τι τους απασχολεί και να ζητήσουν βοήθεια ή υποστήριξη.
• Προσφέρετε συναισθηματική υποστήριξη και θετική ανατροφοδότηση.
• Παρακολουθείστε τους αγώνες, χωρίς να παρεμβαίνετε, αλλά συζητώντας για αυτούς.
• Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες και να σέβεστε στόχους των παιδιών.
• Να στηρίζετε το παιδί σας στις επιλογές του, ώστε να ενισχύσει το αίσθημα της αυτονομίας του.
• Αναγνωρίστε την προσπάθεια και την προσωπική βελτίωση και όχι μόνο το αποτέλεσμα.
• Μάθετε στο παιδί σας να σέβεται όλους τους εμπλεκομένους (προπονητή, συμπαίκτες, αντιπάλους) και να συνεργάζεται μαζί τους.
• Δημιουργείστε μια σχέση συνεργασίας με τον προπονητή, ώστε να ενημερωνόσαστε και να ενημερώνεστε για την πορεία του παιδιού σας.

 Κλείνοντας θα χρησιμοποιήσω τα λόγια του Michael Jordan: «Οι ήρωες μου είναι και ήταν οι γονείς μου. Δεν μπορώ να με σκεφτώ να έχω κάποιον άλλον ως ήρωα μου». Άρα, ο γονιός θα πρέπει να είναι συνειδητοποιημένος στο τι θέλει να προσφέρει στο παιδί του, να είναι σταθερός στη συμπεριφορά του, να επικοινωνεί και να συνεργάζεται μαζί του. Λάθη όλοι κάνουμε και δεν υπάρχει κάτι γύρω μας τέλειο, ούτε εμείς είμαστε τέλειοι, είναι όμως θετικό να εντοπίζουμε τα λάθη μας και να είμαστε πρόθυμοι να τα αλλάξουμε.

—
Γιώργος Ιωάννου

Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
Email: talkto@psixologos-ioannou.gr
Τ: 6944044426
Instagram: @psixologos_ioannou
Facebook: Ιωάννου Γιώργος - Ψυχολόγος