Ο ρόλος των γονέων στην αθλητική πορεία των παιδιών

Ο ρόλος των γονέων στην αθλητική πορεία των παιδιών

«Μπαίνοντας στο γήπεδο για να ξεκινήσω τον αγώνα έριξα μια ανήσυχη ματιά στις κερκίδες, ψάχνοντάς τους. Στην ιδέα ότι με παρακολουθούσαν και πάλι πίσω από τη κάμερα, το στομάχι μου σφίχτηκε. Το απόγευμα θα παρακολουθούσαμε, όπως συνηθίζαμε μετά από κάθε αγώνα, βιντεοσκοπημένη την κούρσα μου και θα επισημαίναμε τα λάθη μου… κυρίως αυτά. Δυστυχώς για εμένα είχα κερδίσει πολλές φορές στο παρελθόν, οπότε περίμεναν πάλι το ίδιο. Έπρεπε πάλι να κερδίσω… για αυτούς. Αυτό θα τους έκανε σίγουρα πολύ χαρούμενους και εμένα πιο αγαπητό σε αυτούς. Θα ένιωθαν περήφανοι και δικαιωμένοι που παρότι δούλευαν πολύ, έβρισκαν χρόνο για τις μετακινήσεις μου από και προς την προπόνηση. Οι σκέψεις μου αυτές συνοδεύτηκαν από αρνητικά σενάρια πιθανής αποτυχίας και το στομάχι μου ξεκίνησε να παραπονιέται. Τα πόδια μου βάρυναν και εγώ ξεκινούσα την κούρσα μου νιώθοντας ήδη ηττημένος». Μ.Π. {Απόσπασμα συνεδρίας μου με 14χρονο αθλητή στίβου, δρομέα μεσαίων αποστάσεων}. Είναι δυστυχώς πολύ συχνό φαινόμενο αθλητές κάθε ηλικίας, αλλά κυρίως κατά τα προεφηβικά και εφηβικά χρόνια, να έχουν εντελώς διαφορετική εμφάνιση σε αγώνες από αυτή που συνήθως έχουν στις προπονήσεις. Ανεξαρτήτως του εάν πρόκειται για ατομικά ή ομαδικά αθλήματα η πτωτική επίδοση την ημέρα του αγώνα είναι απόρροια πληθώρας παραγόντων που έχουν μετατραπεί σε καθ’εξιν σκέψεις από τις οποίες ο αθλούμενος δεν μπορεί να απεμπλακεί. Πρόσφατη έρευνα ήρθε για να ποινικοποιήσει το άγχος και να αποκαλύψει το τρομαχτικό ποσοστό του 13% πιθανής μείωσης της επίδοσης του αθλητή εξαιτίας αυτού. Και μπορεί το 13% να φαντάζει μικρό ποσοστό , αλλά μόνο ένας αθλητής μπορεί να αποτυπώσει πόσο δύσκολα το είχε δομήσει, για να το στερηθεί την ημέρα του αγώνα από τις ίδιες του τις σκέψεις. Πώς οδηγείται όμως ένας αθλητής σε αυτές τις σκέψεις και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ένα ανέμελο, ενθουσιώδες παιδί που δεν έχει διαμορφώσει ακόμη εγωιστικά αισθήματα ενηλίκων; Πότε σταματάει ο αθλητισμός να αποτελεί χώρο χαράς και εκτόνωσης και μετατρέπεται σε αρένα αξιολόγησης και μέτρησης αυτοεκτίμησης του αθλούμενου; Η ήττα επηρεάζει άμεσα τον αθλητή ή αποτελεί αντανακλαστικό ερέθισμα για τον ίδιο μέσα από τον αντίκτυπο που έχει στον αξιακό χάρτη του περιβάλλοντός του; Υπάρχει μια γραφικότητα πίσω από αυτή τη διαπίστωση αλλά οι γονείς αποτελούν τους πομπούς των συναισθημάτων που βιώνουν τα παιδιά στον αθλητισμό. Από τη μία είναι απολύτως φυσιολογικό να ενθουσιάζονται με τις καινούριες δραστηριότητες των παιδιών τους και πόσο μάλλον με τον αθλητισμό που από μόνος του εκπέμπει πρόσφορο έδαφος για πάθος. Πολύ γρήγορα όμως βλέπουμε φανατισμένους ενηλίκους, με σύγχυση ρόλων κατά τη διάρκεια αγώνων όπου δύσκολα γίνεται ευκόλως διακριτό αν οι ίδιοι εκείνη τη στιγμή είναι γονείς, προπονητές ή οι ίδιοι αθλητές. Σε περίπτωση δε που έχουν υπάρξει και οι ίδιοι αθλητές στο παρελθόν, η αναβίωση της εμπειρίας τους μέσα από τα παιδιά τους προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη δυσκολία στους ίδιους να ελέγξουν το θυμικό τους και στα παιδιά να αγωνιστούν με αυτό το συναισθηματικό φορτίο. Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά να μην έχουν ελευθερία επιλογών, σε περίπτωση που επιθυμούν να διακόψουν τον αθλητισμό ή να μεταβάλλουν την επιλογή του αθλήματος τους, από φόβο μήπως απογοητεύσουν ή στεναχωρήσουν τους γονείς τους. Επίσης η επιθυμία τους να κερδίζουν συντηρείται συχνά από λανθασμένα αίτια, όπως από το βάρος που έχουν προσδώσει οι γονείς τους στη νίκη. Το ίδιο όμως κάνει ταυτόχρονα την ήττα να φαντάζει πολύ τρομακτική και τελεσίδικη, ενώ είναι αναπόφευκτη να έρθει κάποια στιγμή ανεξαρτήτως δυνατοτήτων και συνθηκών. Συχνή λανθασμένη προσέγγιση των γονέων που δημιουργεί συναισθήματα πανικού στον αθλητή στους αγώνες: • Σύγκριση του παιδιού με άλλους αθλητές. • Υπερθεματισμός κάποιας ήττας του αθλητή. • Αρνητικά σχόλια για αποτυχίες άλλων αθλητών μπροστά στο παιδί. • Παρουσία γονέων παρά την θέληση του αθλητή σε αγώνα ή προπονήσεις. • Ασταμάτητες συζητήσεις στο σπίτι για το συγκεκριμένο άθλημα. • Υπέρμετρος έπαινος κάποιας νίκης του παιδιού είτε στο ίδιο είτε σε άλλα άτομα. • Η ένταση της επιβράβευσης του παιδιού για τον αγώνα να είναι συνυφασμένη με το αποτέλεσμα αυτού. Οι γονείς αποτελούν τους άμεσους προστάτες των παιδιών και ο ρόλος τους στον αθλητισμό πρέπει να είναι αντίστοιχος με αυτόν που έχουν στην υπόλοιπη ζωή των παιδιών τους. Οφείλουν να μην παίρνουν τον ρόλο του προπονητή, του φιλάθλου ή να επιτρέπουν στις δικές τους επιθυμίες να βρίσκουν έδαφος για προβολή μέσα από τη δραστηριότητα των παιδιών τους. Οι ήττες επίσης των παιδιών δεν πρέπει να μετατρέπονται σε οικογενειακή τραγωδία αλλά πρέπει να έχουν διδακτικό χαρακτήρα. «Κάνεις αυτό το άθλημα για να διατηρείσαι υγιής, να εκτονώνεσαι, να περνάς όμορφα, να κάνεις να καινούριους φίλους και να διαμορφώσεις έναν ακέραιο χαρακτήρα» είναι ενδεικτικές συμβουλές που θα μπορούσαν να δοθούν σε έναν αγχωμένο έφηβο αθλητή. Τα παιδιά στον αθλητισμό δεν αποτελούν μέσο υλοποίησης των ονείρων και των φιλοδοξιών που είχαν κάποτε οι γονείς για τους ίδιους αλλά είναι ξεχωριστές προσωπικότητες με δικά τους «θέλω» για να σηκώνουν και ξένο βάρος στον αθλητισμό. Ο υπερθεματισμός επίσης των θυσιών, οικονομικών ή επαγγελματικών, που τυχόν κάνουν οι γονείς για να μπορέσουν να στηρίξουν το άθλημα του παιδιού τους είναι περιττός. Τα παιδιά ήδη ξέρουν… μόνο επιπλέον άγχος τους προσδίδεται όταν αναφέρεται συνεχώς η συνεισφορά των γονιών τους. Ο αθλητισμός είναι ένα όμορφο ατελείωτο πάρτι. Είναι η ευκαιρία να γιορτάσουμε για αυτά που μπορεί να κάνει το σώμα μας. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση εμπερικλείει φανατισμό και παραλογισμό. Τα παιδιά δεν είναι μέσο επίδειξης και οι επιδόσεις τους δεν είναι η απτή απόδειξη ότι κάνουμε κάτι σωστά σαν γονείς. Και ας μην ξεχνάμε ποτέ ότι ένα αγχωμένο παιδί, γίνεται ένας αγχωμένος ενήλικας που έχει οικειοποιηθεί όλη την ανάγκη των γονιών του για διάκριση και δεν έχει διδαχτεί ότι η νίκη δεν αποτελούσε ποτέ τεκμήριο ευτυχίας. Παρα μόνο οι σκέψεις μας…. 


Γιώργος Ιωάννου

Κλινικός Αθλητικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
www.psixologos-ioannou.gr
Email: talkto@psixologos-ioannou.gr
Τ: 6944044426
Instagram: @psixologos_ioannou
Facebook: Ιωάννου Γιώργος - Ψυχολόγος

 

ΛΙΓΟΤΕΡΑ
Πώς οι κορυφαίοι αθλητές διαχειρίζονται το άγχος πριν τον αγώνα

Πώς οι κορυφαίοι αθλητές διαχειρίζονται το άγχος πριν τον αγώνα

Το άγχος πριν από έναν σημαντικό αγώνα είναι μια φυσιολογική ψυχολογική αντίδραση, που σχετίζεται με την ενεργοποίηση του οργανισμού και την προετοιμασία για υψηλή απόδοση. Ωστόσο, η διαχείριση αυτού του άγχους καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την απόδοση του αθλητή. Ως κλινικός αθλητικός ψυχολόγος και αθλητής υπεραντοχής, μέσα από τη συνεργασία μου με κορυφαίους επαγγελματίες αθλητές αλλά και από την προσωπική μου εμπειρία σε αγώνες μεγάλων αποστάσεων, έχω παρατηρήσει ότι οι κορυφαίοι του κόσμου δεν «μηδενίζουν» το άγχος. Αντίθετα, το αξιοποιούν με στρατηγικό τρόπο, μετατρέποντάς το σε κινητήρια δύναμη για την απόδοσή τους.

Μια από τις πιο βασικές τεχνικές είναι η ελεγχόμενη αναπνοή…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...
Τα Συναισθήματα Μετά τον Μαραθώνιο: Κάθε Δρομέας και η Δική του Εμπειρία

Τα Συναισθήματα Μετά τον Μαραθώνιο: Κάθε Δρομέας και η Δική του Εμπειρία

Ο μαραθώνιος δεν είναι μόνο σωματική δοκιμασία· είναι ένα ταξίδι που αγγίζει την ψυχή και το μυαλό μας. Κάθε δρομέας φεύγει από τη γραμμή τερματισμού με ένα μείγμα συναισθημάτων – χαρά, κόπωση, υπερηφάνεια, ανακούφιση, ακόμα και μικρή απογοήτευση. Και το ωραίο είναι ότι κάθε εμπειρία είναι μοναδική.

Κάποιοι χαίρονται απλώς που τερμάτισαν, άλλοι καμαρώνουν για το προσωπικό τους ρεκόρ, ενώ μερικοί ευχαριστήθηκαν τη διαδρομή χωρίς να νοιάζονται για χρόνο ή επίδοση. Θυμάμαι έναν δρομέα που σταμάτησε στον 35ο χλμ. και ένιωσε απογοήτευση, αλλά την επόμενη μέρα μίλησε με φίλους και συνειδητοποίησε πόσο μακριά είχε φτάσει. Η εγκατάλειψη ή ένας «αργός τερματισμός» δεν μειώνει την προσπάθεια·…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...
Μια εβδομάδα πριν τον Μαραθώνιο: 10 ψυχολογικές συμβουλές για την τελευταία εβδομάδα πριν τον Μαραθώνιο

Μια εβδομάδα πριν τον Μαραθώνιο: 10 ψυχολογικές συμβουλές για την τελευταία εβδομάδα πριν τον Μαραθώνιο

Θυμάμαι το πρώτο μου ξημέρωμα στον Μαραθώνα πριν 10 χρόνια. Θυμάμαι την προσμονή όταν παρέλαβα τον αριθμό του αγώνα στην έκθεση, όταν στεκόμουν στην ουρά των πούλμαν που θα με μετέφεραν στη γραμμή εκκίνησης, και καθώς άκουγα τον κόσμο να συγκεντρώνεται γύρω μου. Κάθε λεπτό εκεί ήταν γεμάτο ενθουσιασμό· κάθε βλέμμα, κάθε ψίθυρος, υπενθύμιζε ότι αυτό που περίμενα τόσο καιρό πρόκειται να ξεκινήσει.

Χρειάστηκαν χρόνια και πολλοί αγώνες για να καταλάβω πως το πιο δύσκολο κομμάτι του μαραθωνίου δεν είναι τα 42 χιλιόμετρα — είναι οι μέρες πριν από αυτά. Η τελευταία εβδομάδα είναι η μεταβατική ζώνη ανάμεσα στην προετοιμασία και στην πράξη· εκεί όπου το σώμα χρειάζεται ξεκούραση και το μυαλό…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...
Σπάρταθλον: Το εσωτερικό μου ημερολόγιο

Σπάρταθλον: Το εσωτερικό μου ημερολόγιο

Ως κλινικός αθλητικός ψυχολόγος έχω μιλήσει πολλές φορές για τη δύναμη της σκέψης, για το πώς το μυαλό μπορεί να κατευθύνει το σώμα. Στο Σπάρταθλον, όμως, αυτά δεν ήταν θεωρία.

Η εκκίνηση έγινε στις 27.9.2025, κάτω από την Ακρόπολη, με τελικό προορισμό το άγαλμα του Λεωνίδα στη Σπάρτη. Ήταν μια ιστορική διαδρομή στα βήματα του Φειδιππίδη, δίπλα στη θάλασσα, διασχίζοντας τον Ισθμό και την Αρχαία Κόρινθο, ανάμεσα από τα αμπέλια της Αρχαίας Νεμέας, το βουνό Αρτεμίσιο και καταλήγοντας στη Σπάρτη.

Ήταν μια ζωντανή εμπειρία που με καθήλωσε. Θυμάμαι όταν πήρα το νούμερο του αγώνα δυο μέρες πριν τον αγώνα, ένας εθελοντής, που είχε τρέξει κι εκείνος το Σπάρταθλον, μου είπε: «Ζήσ’ το…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...
Γιατί Όλοι Τρέχουν;

Γιατί Όλοι Τρέχουν;

Αυτή την Κυριακή ήμουν στον Μαραθώνιο της Θεσσαλονίκης, αλλά όχι για να τρέξω αυτή τη φορά – ήμουν εκεί για να στηρίξω άλλους δρομείς. Να τους δώσω ένα νερό, να τους πω ένα «πάμε», να τους δώσω την ενέργεια που χρειαζόντουσαν για να συνεχίσουν την προσπάθεια τους. Και όσο παρακολουθούσα τους δρομείς των 10 και των 40 χιλιομέτρων, κάτι με εντυπωσίασε ιδιαίτερα: Πόσος κόσμος τρέχει πια. Άνθρωποι που δεν είναι επαγγελματίες αθλητές, που έχουν δουλειές, παιδιά, άγχη και πολλές υποχρεώσεις. Κι όμως, βάζουν τα παπούτσια τους, προπονούνται, συμμετέχουν σε αγώνες και ξεπερνούν τα όρια τους.

Και αυτό με έκανε να σκεφτώ: Τι ψάχνουν τελικά μέσα από το τρέξιμο;

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...
Υπεραποστάσεις τρεξίματος: Ένα ακόμη άθλημα ή μία εκτόνωση μανίας;

Υπεραποστάσεις τρεξίματος: Ένα ακόμη άθλημα ή μία εκτόνωση μανίας;

Πολλοί από εμάς όταν ακούμε για το άθλημα των υπεραποστάσεων τρεξίματος έχουμε στο μυαλό μας ότι οι συμμετέχοντες σε αυτό δεν είναι άλλοι από επαγγελματίες αθλητές ή τουλάχιστον χρόνια αθλούμενοι. Άνθρωποι δηλαδή συγκεκριμένου μοτίβου ζωής, απολύτως αθλητικού, αυστηρά υγιεινού, με ανύπαρκτα ίχνη καταχρήσεων στο ιστορικό τους. Οπαδοί της ορθοφαγίας, της ισορροπίας, της σταθερότητας, της πειθαρχίας.

Φυσικά αυτή μας η πεποίθηση δεν είναι παράλογη αν αναλογιστεί κανείς τις δυσκολίες που ενέχει αυτό το είδος…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...
Ισορροπία στη ζωή και αθλητισμός

Ισορροπία στη ζωή και αθλητισμός

 Ως αθλητικός ψυχολόγος, έχω δει από πρώτο χέρι πόσο σημαντική είναι η ισορροπία της ζωής για τη συνολική ψυχολογική μας ευεξία, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της αθλητικής απόδοσης. Η διατήρηση μιας υγιούς ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων τομέων της ζωής μας - όπως η εργασία, η οικογένεια, η κοινωνική ζωή και η προσωπική ανάπτυξη - είναι απαραίτητη για την ψυχική υγεία και την ευεξία μας.

Δυστυχώς, δεδομένου του σημερινού γρήγορου ρυθμού ζωής στον κόσμο, είναι πολύ εύκολο να απορροφηθούμε από τις καθημερινές μας δεσμεύσεις, είτε πρόκειται για προθεσμίες εργασίας, χρονοδιαγράμματα προπόνησης, διαβάσματα, δουλειές στο σπίτι ή υποχρεώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο,…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...
Εν κινήσει

Εν κινήσει

Στον σύγχρονο κόσμο της ευκολίας, της άνεσης και της αυτοματοποίησης, όπου κάθε ενέργεια μικρή ή μεγάλη πραγματοποείται με τον λιγότερο επαχθή τρόπο, το να επιλέγεις τον «δύσκολο» δρόμο, μάλλον φαντάζει παράλογο.

Κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας έχουμε πλέον τη δυνατότητα να καταβάλουμε ελάχιστη σωματική (και συχνά ίσως και πνευματική) προσπάθεια για να ολοκληρώσουμε τα καθήκοντά μας. Από την μηχανή του καφέ μας, από την ηλεκτρική μας οδοντόβουρτσα από το μέσο που θα χρησιμοποιήσουμε για να μεταβούμε στον χώρο εργασία μας, από την ίδια την μορφή της εργασίας μας, από τον τρόπο που θα επικοινωνήσουμε, από τον τρόπο που θα μαγειρέψουμε, από.. από... από... εώς  και την ηλεκτρική…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...
Οι επιδράσεις του COVID-19 στον αθλητισμό

Οι επιδράσεις του COVID-19 στον αθλητισμό

Προπονήσεις και Αγώνες

Με πολλές αθλητικές εκδηλώσεις, προπονήσεις και αγώνες να έχουν αναβληθεί επ’ αόριστον, δίχως να γνωρίζουμε το ακριβές χρονικό διάστημα και παράλληλα όλες οι αθλητικές εγκαταστάσεις προπονήσεων να κλείνουν, αυτό είναι πιθανό να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις σε ένα μεγάλο αριθμό αθλητών.

Εν μέσω της τρέχουσας παγκόσμιας πανδημίας, είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε σαν να βρίσκεστε σε ένα συναισθηματικό «τρενάκι του λουνα παρκ». Η απώλεια του αγωνιστικού ρυθμού λόγω έλλειψης προπονήσεων και αγώνων, η απώλεια ψυχικής και πνευματικής εγρήγορσης και η απώλεια συγκέντρωσης-λόγω της διαφοροποίησης του καθημερινού προγράμματος-…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...
Ο ρόλος των γονέων στον αθλητισμό

Ο ρόλος των γονέων στον αθλητισμό

 Πολύ συχνά παρατηρείται το φαινόμενο οι γονείς να παρακολουθούν ένα αγώνα στον οποίο παίζει το παιδί τους από την πλάγια γραμμή του γηπέδου, φωνάζοντας και επικρίνοντας το διαιτητή, τον προπονητή, τους αντιπάλους αλλά ακόμα και το ίδιο το παιδί τους, μη διστάζοντας ακόμα να καθίσουν είτε στον πάγκο παρεμβαίνοντας στο ρόλο του προπονητή, είτε να εισέλθουν στον αγωνιστικό χώρο, όταν οι ίδιοι το κρίνουν απαραίτητο. Προσωπικά, έχω βρεθεί σε τουρνουά ποδοσφαίρου αφιερωμένο στους γονείς των λιλιπούτειων αθλητών και κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, οι γονείς έχασαν τον έλεγχο, με αποτέλεσμα να πιαστούν στα χέρια και να αποτελέσουν το χειρότερο παράδειγμα για τα παιδιά τους...…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ...