Εξαρτήσεις
Τι είναι οι Εξαρτήσεις;
- Το άτομο είναι εθισμένο στη χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών, στο κάπνισμα, στο σεξ, στη χαρτοπαιξία, στο διαδίκτυο, ηλεκτρονικά παιχνίδια, κινητά τηλεφώνων και είναι (σωματικά ή μη-σωματικά) εξαρτημένο σ' αυτή τη χρήση ή τη συμπεριφορά
Πότε προκαλούνται οι Εξαρτήσεις;
Η εκδήλωση κάποιας εξάρτησης είναι μεγαλύτερη κάτω από συγκεκριμένες καταστάσεις
- Κοινωνικές: Η οικογένεια προέλευσης, η τάξη στο σχολείο και οι φίλοι, επηρεάζουν το άτομο και τη συμπεριφορά του. Όταν το πλαίσιο στο οποίο ανήκει το θεωρεί φυσιολογικό να κάνει χρήση συγκεκριμένων ουσιών, η πιθανότητα να υιοθετήσει αυτή τη συμπεριφορά είναι μεγαλύτερη
- Ψυχολογικές: Το εξαρτημένο άτομο έχει συχνά στερηθεί μιας δομημένης και διαυγούς εκπαίδευσης. Η έλλειψη ασφάλειας, αγάπης και προσοχής αλλά και το υπερβολικό ενδιαφέρον από τους γονείς και άλλες αυστηρές δομές εκπαίδευσης φαίνεται να παίζουν έναν ρόλο. Ένας μεγάλος αριθμός προβλημάτων των χρηστών προέρχονται από μια οικογένεια στην οποία υπήρχε υπερβολική χρήση (αλκοόλ) από (έναν από) τους γονείς. Επίσης ψυχικά τραύματα κατά τη διάρκεια της νεανικής ηλικίας (σεξουαλική κακοποίηση ή σωματικός βιασμός)
Ποιά είναι τα συμπτώματα των Εξαρτήσεων;
Παρουσιάζονται συμπτώματα στερητικού συνδρόμου και/ή ανοχής
- Συμπτώματα στερητικού συνδρόμου: Είναι οι δυσάρεστες σωματικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα όταν η χρήση των ουσιών είναι μειωμένη ή ασυνεχής
- Συμπτώματα ανοχής: Το άτομο χρειάζεται μεγαλύτερες πορσότητες μια ουσίας για να πλησιάσει στα επιθυμητά αποτελέσματα, όταν δεν κάνει χρήση της ουσίας
- Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ναυτία, μυϊκοί πόνοι, προβλήματα συγκέντρωσης, αϋπνία, άγχος και εφιάλτες
- Επίσης άνθρωποι που δεν βιώνουν συμπτώματα ανοχής και/ή συμπτώματα στερητικού συνδρόμου, μπορεί να είναι εξαρτημένοι από την ουσία.
- Ένα χαρακτηριστικό της εξάρτησης είναι ότι το άτομο δεν μπορεί να ελέγξει τη χρήση της ουσίας ή να τη διακόψει. Υπάρχει μια συγκεκριμένη πίεση, μια σχεδόν ακαταμάχητη ανάγκη να κάνει χρήση της ουσίας
- Το άτομο παραμελεί σημαντικές δραστηριότητες όπως την εργασία, το σχολείο, τις κοινωνικές επαφές ή σταματούν τελείως αυτές τις δραστηριότητες.
Πότε κάποιος είναι Εξαρτημένος;
Οι ακόλουθες είναι καταστάσεις που χαρακτηρίζουν την εξάρτηση. Για να θεωρηθεί κάποιος εξαρτημένος αρκεί να παρουσιάζει μόνο κάποια από τα ακόλουθα:
- Ανοχή (ανάγκη για περαιτέρω αίσθηση των αποτελεσμάτων)
- Ψυχολογική εξάρτηση (επιθυμία, που ποικίλει από πολύ μικρή μέχρι πολύ έντονη)
- Συμπτώματα στερητικού συνδρόμου (αποκτά όλους τους τύπους σωματικών αντιδράσεων μόλις σταματήσει τη χρήση)
- Χρήση της ουσίας ή υιοθέτηση συγκεκριμένης συμπεριφοράς για τον περιορισμό των στερητικών συμπτωμάτων
- Αποτυχημένες προσπάθειες για να ελέγξει τη χρήση ή τη συμπεριφορά
- Σπατάλη χρόνου τόσο για την χρήση (ουσιών) ή την επανάληψη της συμπεριφοράς στην οποία είναι εθισμένος όσο και κατά την διαδικασία ανάρρωσης
- Καταστροφικές συνέπειες εξαιτίας της χρήσης τόσο στους ίδιους τους εθισμένους όσο και στους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους (προβλήματα στη δουλειά ή το σχολείο, συγκρούσεις με τους ανθρώπους που βρίσκονται στο κοντινό περιβάλλον, αφιέρωση λιγότερου χρόνου για χόμπι, ασθένειες κ.λ.π)
- Χρήση ουσιών πιο συχνή και σε μεγαλύτερες δόσεις απ' ότι σχεδιάζεται
- Εξακολούθηση της χρήσης ακόμα κι αν το άτομο γνωρίζει ότι αυτό είναι καταστροφικό για τον εαυτό του
Πώς αντιμετωπίζονται οι Εξαρτήσεις;
- Η Γνωστική - Συμπεριφορική Θεραπεία είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση των εξαρτήσεων καθώς ο θεραπευτής προσπαθεί να τροποποιήσεις τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του εξαρτημένου ατόμου που οδηγούν σε υποτροπή, χρήση ή ανεπιθύμητη συμπεριφορά
- Ο θεραπευτής ακόμα προσπαθεί σε συνεργασία με τον πελάτη, να διαμορφώσει σε αυτόν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά η οποία να αποτρέπει το ενδεχόμενο υποτροπής (π.χ. την απόρριψη της ουσίας)
- Η θεραπεία διδάσκει τον πελάτη πώς να χειριστεί τη ζωή χωρίς την εξάρτηση